Rola publicznego transportu zbiorowego w zaspokajaniu potrzeb transportowych mieszkańców obszarów wiejskich w Polsce

Abstrakt

W artykule podjęto się oceny roli publicznego transportu zbiorowego w realizacji potrzeb transportowych mieszkańców obszarów wiejskich. Należy podkreślić ważność tej formy transportu, szczególnie dla osób mających z różnych przyczyn ograniczony dostęp do samochodów osobowych, co skutkuje brakiem możliwości ich wykorzystania do realizacji własnych potrzeb.
Cechy obszarów wiejskich, m.in. rozproszona zabudowa, relatywnie mała liczba ludności zamieszkującej w miejscowościach wiejskich czy też niska gęstość zaludnienia sprawiają, że popyt na usługi transportowe jest niższy niż na obszarach miejskich. Ponadto, obszary te charakteryzują się rozproszonymi potrzebami transportowymi, na co wpływ ma luźna sieć osadnicza.
Na obszarach wiejskich można zaobserwować zmiany społeczno-gospodarcze, które wpływają na skalę i strukturę potrzeb transportowych. Należy zauważyć tendencję spadkową liczby osób pracujących w rolnictwie. Proces ten jest impulsem do wzrostu mobilności osób, wspieranym przez wzrost zamożności społeczeństwa. Ważne również są zmiany demograficzne, zachodzące nie tylko na obszarach wiejskich, ale również w całym społeczeństwie – proces starzenia się populacji, co wpływa na zmiany w potrzebach transportowych mieszkańców.
Skala i zakres potrzeb transportowych na obszarach wiejskich są zróżnicowane. Dla części osób miejsce zamieszkania nie jest miejscem pracy i edukacji. Nie jest również miejscem zaspokajania potrzeb związanych ze zdrowiem czy zakupami lub też możliwość ich zaspokajania jest ograniczona. Ograniczenia te są ważnymi przesłankami, skłaniającymi do poszukiwania możliwości zaspokojenia takich potrzeb na innych obszarach (przede wszystkim miejskich), a to wymaga przemieszczania się. Transport publiczny, co potwierdziły przedstawione w artykule badania, jest ważną determinantą zaspokajania potrzeb społecznych i gospodarczych mieszkańców obszarów wiejskich. Główne z nich są związane
z pracą i edukacją, natomiast brakuje właściwej oferty usług transportowych związanych z zakupami oraz w celach zdrowotnych.