Pasek boczny artykułu
Przesłane
grudnia 31, 2019
Opublikowane
grudnia 31, 2014
Pobieranie
Statystyczny
Read Counter :
330
Pobieranie : 444
Treść głównego artykułu
Abstrakt
W artykule przedstawiono wybrane patologie w obszarze funkcjonowania ludzi w organizacji, mające postać systematycznych i długotrwałych działań: pracoholizm, wypalenie zawodowe i mobbing. Określono ich indywidualne, organizacyjne i zewnętrzne uwarunkowania, uwzględniając różnice w ich genezie. Scharakteryzowano pracoholizm, wypalenie zawodowe, mobbing w kontekście deprecjacji kapitału ludzkiego, podając przykłady negatywnego wpływu na poszczególne jego składowe: wiedzę, zdolności i umiejętności, zdrowie, motywację, postawę, wartości. Ponadto dokonano egzemplifikacji działań prewencyjnych w ramach funkcji gospodarowania kapitałem ludzkim.
Słowa kluczowe
patologia organizacji
pracoholizm
wypalenie zawodowe
mobbing
deprecjacja kapitału ludzkiego
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Jak cytować
Winnicka-Wejs, A. . (2014). Patologie w obszarze funkcjonowania ludzi w organizacji (analiza porównawcza wybranych aspektów). Edukacja Ekonomistów I Menedżerów, 34(4), 45–60. https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.3416
Referencje
-
1. Deary, I., Blenkin, H., Agius, R., Endler, N., Zealley, H., Wood, R. (1996). Models of job‑related stress and personal achievement among consultant doctor. British Journal of Psychology, 87, 3–29.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.
Referencje
1. Deary, I., Blenkin, H., Agius, R., Endler, N., Zealley, H., Wood, R. (1996). Models of job‑related stress and personal achievement among consultant doctor. British Journal of Psychology, 87, 3–29.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.