Article Sidebar
Submitted
December 31, 2019
Published
December 31, 2014
Download
Statistic
Read Counter :
516
Download : 797
Main Article Content
Abstract
W artykule przedstawiono wybrane patologie w obszarze funkcjonowania ludzi w organizacji, mające postać systematycznych i długotrwałych działań: pracoholizm, wypalenie zawodowe i mobbing. Określono ich indywidualne, organizacyjne i zewnętrzne uwarunkowania, uwzględniając różnice w ich genezie. Scharakteryzowano pracoholizm, wypalenie zawodowe, mobbing w kontekście deprecjacji kapitału ludzkiego, podając przykłady negatywnego wpływu na poszczególne jego składowe: wiedzę, zdolności i umiejętności, zdrowie, motywację, postawę, wartości. Ponadto dokonano egzemplifikacji działań prewencyjnych w ramach funkcji gospodarowania kapitałem ludzkim.
Article Details
License
The author of the article declares that the submitted article does not infringe the copyrights of third parties. The author agrees to subject the article to the review procedure and to make editorial changes. The author transfers, free of charge, to SGH Publishing House the author's economic rights to the work in the fields of exploitation listed in the Article 50 of the Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights – provided that the work has been accepted for publication and published.
SGH Publishing House holds economic copyrights to all content of the journal. Placing the text of the article in a repository, on the author's home page or on any other page is allowed as long as it does not involve obtaining economic benefits, and the text will be provided with source information (including the title, year, number and internet address of the journal).
How to Cite
Winnicka-Wejs, A. . (2014). Patologie w obszarze funkcjonowania ludzi w organizacji (analiza porównawcza wybranych aspektów). Education of Economists and Managers, 34(4), 45–60. https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.3416
References
-
1. Deary, I., Blenkin, H., Agius, R., Endler, N., Zealley, H., Wood, R. (1996). Models of job‑related stress and personal achievement among consultant doctor. British Journal of Psychology, 87, 3–29.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.
References
1. Deary, I., Blenkin, H., Agius, R., Endler, N., Zealley, H., Wood, R. (1996). Models of job‑related stress and personal achievement among consultant doctor. British Journal of Psychology, 87, 3–29.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.
2. Dudek, B. (red.) (2011). Społeczne, psychologiczne i zdrowotne skutki pracoholizmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
3. Frąszczak, A. (2002). Pracoholizm. W: M. Strykowska (red.), Współczesne organizacje – wyzwania i zagrożenia. Perspektywa psychologiczna. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 211–234.
4. Girardi, P., Monaco, E., Prestigiacomo, C., Talamo, A., Ruberto, A., Tatarelli, R. (2007). Personality and psychopatological profiles in individuals exposed to mobbing. Violence and Victims, 22(2), 172–188.
5. Golińska, L. (2008). Pracoholizm. Uzależnienie czy pasja. Warszawa: Difin.
6. Guerreschi, C. (2010). Nowe uzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
7. Hornowska, E., Paluchowski, W.J. (2007). Praca – skrywana obsesja. Wyniki badań nad zjawiskiem pracoholizmu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
8. Janowska, Z. (red.) (2008). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9. Kahill, S. (1988). Symptoms of Professional burnout: a review of the emperical evidence. Canadian Psychology, 29(3), 284–297.
10. Kalinowski, M., Czuma, I., Kuć, M., Kulik, A. (2005). Praca. Uzależnienia, fakty i mity. Lublin: Wydawnictwo KUL.
11. Kieżun, W. (2008). Elementy klasycznej teorii patologii organizacyjnej. W: Z. Janowska (red.). Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi. T. 2. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 39–51.
12. Killinger, B. (2007). Pracoholicy. Szkoła przetrwania. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
13. Korcz, I. (2006). Zespół wypalenia zawodowego. Edukacja antywypaleniowa. W: A. Kusztelak, A. Zduniak (red.), Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa, 79–92.
14. Kozak, S. (2009). Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie. Warszawa: Difin.
15. Kunasz, M. (2010). Gospodarowanie kapitałem ludzkim w organizacji. W: W. Jarecki, M. Kunasz, E. Mazur‑Wierzbicka, P. Wiech, Gospodarowanie Kapitałem Ludzkim. Szczecin: Economicus, 187–215.
16. Lewicka, D. (2011). Występowanie zjawisk dysfunkcyjnych i patologicznych a efek‑ tywność organizacji. W: B. Urbaniak (red.), Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 433–458.
17. Lewicka, D. (2014). Rola funkcji personalnej w zapobieganiu dysfunkcjom i patologiom. W: D. Lewicka (red.), Zapobieganie patologiom w organizacji. Warszawa: PWN, 28–33.
18. Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work&Organizational Psychology, 5(2), 165–185.
19. Lipka, A. (2013a). Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 9–28.
20. Lipka, A. (2013b). Prewencja pracoholizmu a funkcje gospodarowania kapitałem ludzkim w organizacji. W: A. Lipka, S. Waszczak (red.), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148, 39–60.
21. Lipka, A., Waszczak, S. (red.) (2013), Pracoholizm w kategorii ekonomii. Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 148.
22. Lipka, A., Waszczak, S., Winnicka‑Wejs, A. (2013a). Aktywność twórcza a pracoholizm. Jak utrzymać kapitał kreatywności pracowników?. Warszawa: Difin.
23. Lipka, A., Winnicka‑Wejs, A., Waszczak, S. (2013b). Ryzyko pracoholizmu w małych przedsiębiorstwach. W: Z. Wiśniewski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Warszawa: Wolters Kluwer Business, 145–166.
24. Poppelreuter, S. (1997). Arbeitssucht. Weinheim: Psychologie Verlag Union.
25. Retowski, S. (2003). Pracoholizm – próba teoretycznego zdefiniowania zjawiska. W: B. Wojcieszke, M. Plompa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 313–342.
26. Sęk, H. (2010). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN, 149–167.
27. Sperry, L. (2009). Mobbing and bullying: the influence of individual, work group, and organizational dynamics on abusive workplace behavior. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 190–201.
28. Stocki, R. (2005). Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
29. Strykowska, M. (red.) (2007). Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138.
30. Szpitalak, M. (2012). Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
31. Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
32. Turek, D. (2012). Kontrproduktywne zachowania pracowników w organizacji. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie. Warszawa: Difin.
33. Wachowiak, J. (2007). Funkcjonowanie pracowników w sytuacji wymuszonego związania z pracą. W: M. Strykowska (red.), Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zjawiska organizacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, seria Psychologia i Pedagogika, 138, 131–160.
34. Wachowiak, J. (2011). Dysfunkcjonalne zachowania pracowników. Warszawa: Difin.
35. Wojdyło, K. (2010). Pracoholizm perspektywa poznawcza. Warszawa: Difin.