Dopasowanie strategiczne a konkurencyjność firm z sektora MSP – moderująca rola otoczenia
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2022.184.4Słowa kluczowe:
konkurencyjność, dopasowanie strategiczne, otoczenie, firmy rodzinne i nierodzinneAbstrakt
W artykule zaprezentowano rozważania dotyczące roli dopasowania strategicznego w kontekście konkurencyjności firm z sektora MSP. Z uwagi na znaczenie otoczenia, zwłaszcza w przypadku występowania sytuacji kryzysowej (okres pandemiczny), podjęto badania dotyczące jego moderującej roli w zależności pomiędzy dopasowaniem strategicznym a konkurencyjnością. Badania przeprowadzono wśród 422 firm z sektora MSP (rodzinnych i nierodzinnych). Analiza wyników badań empirycznych została przeprowadzona z wykorzystaniem statystyk opisowych oraz modeli regresji. Otrzymane wyniki wskazują na występowanie zależności pomiędzy dopasowaniem strategicznym a konkurencyjnością (mierzoną skutecznością strategiczną i wynikami finansowymi) oraz na umiarkowaną rolę otoczenia jako moderatora tejże relacji.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
1. Acquaah M. [2013], Management control systems, business strategy and performance: A comparative analysis of family and non-family businesses in a transition economy in sub-Saharan Africa, „Journal of Family Business Strategy”, 4 (2), s. 131–146.
2. Adiguzel Z. [2020], Examining strategic fit and innovation in terms of competitive strategies and knowledge management, w: Handbook of Research on Strategic Fit and Design in Business Ecosystems (s. 25–52), red. U. Hacioglu, IGI Global.
3. Amoako-Gyampah K., Acquaah M. [2008], Manufacturing strategy, competitive strategy and firm performance: An empirical study in a developing economy environment, „International Journal of Production Economics”, 111 (2), s. 575–592.
4. Astrachan J. H., Keyt A., Lane S., Yarmalouk D. [2002], Non-Family CEO’s in the Family Business: Connecting Family Values to Business Success, Proceedings FBN-ifera Helsinki, s. 183–199.
5. Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L. R. [2012], Socioemotional wealth in family firms: Theoretical dimensions, assessment approaches, and agenda for future research, „Family Business Review”, 25 (3), s. 258–279.
6. Bossak J., Bieńkowski W. [2004], Międzynarodowa zdolność konkurencyjna kraju i przedsiębiorstw: wyzwania dla Polski na progu XXI wieku, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
7. Bratnicka-Myśliwiec K., Ingram T. [2017], Rodzinność i przewaga konkurencyjna – kontekst polskich przedsiębiorstw, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów”, 1 (43), s. 135–153.
8. Bratnicka-Myśliwiec K., Wronka-Pośpiech M., Ingram T. [2019], Does Socioemotional Wealth Matter for Competitive Advantage? A Case of Polish Family Businesses, „Journal of Entrepreneurship, Management and Innovation”, vol. 15, s. 123–146.
9. Chrisman J. J., Chua J. H., Pearson A. W., Barnett T. [2012], Family involvement, family influence, and family – centered non – economic goals in small firms, „Entrepreneurship Theory and Practice”, 36 (2), s. 267–293.
10. Da Silveira G. J., Sousa R. S., Pieter van Donk D. [2010], Paradigms of choice in manufacturing strategy: Exploring performance relationships of fit, best practices, and capability-based approaches, „International Journal of Operations & Production Management”, 30 (12), s. 1219–1245.
11. Dess G. G., Beard D. W. [1984], Dimensions of organizational task environments, „Administrative Science Quarterly”, 29 (1), s. 52–73.
12. Duncan R. B. [1972], Characteristics of organizational environments and perceived environmental uncertainty, „Administrative Science Quarterly”, 17 (3), s. 313–327.
13. Flak O., Głód G. [2012], Konkurencyjni przetrwają: o przedsiębiorstwie, metodach badania konkurencyjności i twoich szansach na sukces rynkowy, Difin, Warszawa.
14. Głód W., Wronka-Pośpiech M. [2018], Zależności pomiędzy wartościami organizacyjnymi a innowacyjnym stylem przywództwa. Perspektywa firm rodzinnych, „Przegląd Organizacji”, nr 3, s. 58–64.
15. Goffin R. D., Gellatly I. R. [2001], A Multi-Rater Assessment of Organizational Commitment: Are Self-Report Measures Biased?, „Journal of Organizational Behavior”, no. 22 (4), s. 437–451.
16. Gorynia M. [red.] [2002], Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
17. Grimm P. [2010], Social Desirability Bias, w: Wiley International Encyclopedia of Marketing, red. J. Sheth, N. Malhotra, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ.
18. Hitt M. A., Ireland R. D., Sirmon D. G., Trahms C. A. [2011], Strategic Entrepreneurship: Creating Value for Individuals, Organizations, and Society, „Academy of Management Perspectives”, 25 (2), s. 57–75.
19. Hock M., Clauss T., Schulz E. [2016], The impact of organizational culture on a firm’s capability to innovate the business model, „R&D Management”, 46 (3), s. 433–450.
20. Jap S. D. [1999], Pie-expansion efforts: collaboration processes in buyer-supplier relationships, „Journal of Marketing Research”, 36 (4), s. 461–475.
21. Kraśnicka T., Ingram T. Bratnicka-Myśliwiec K. [2017], Relacyjność i profesjonalizacja przedsiębiorstwa rodzinnego, „Organizacja i Kierowanie”, nr 176, s. 299–312.
22. Kraśnicka T., Ingram T., Bratnicka-Myśliwiec K. [2019], Rodzinność polskich przedsiębiorstw – stymulator czy przeszkoda innowacyjności? „Przegląd Organizacji”, nr 7, s. 22–31.
23. Li D., Liu J. [2014], Dynamic capabilities, environmental dynamism, and competitive advantage: Evidence from China, „Journal of Business Research”, vol. 67, iss. 1, s. 2793–2799. 24. Li J. J., Zhou K. Z., Shao A. T. [2009], Competitive position, managerial ties, and profitability of foreign firms in China: An interactive perspective, „Journal of International Business Studies”, 40, s. 339–352.
25. Liao Z. [2018], Market orientation and firms’ environmental innovation: The moderating role of environmental attitude, „Business Strategy and the Environment”, 27 (1), s. 117–127.
26. Liu W., Atuahene-Gima K. [2018], Enhancing product innovation performance in a dysfunctional competitive environment: The roles of competitive strategies and market-based assets, „Industrial Marketing Management”, 73, s. 7–20.
27. Lopez-Gonzalez E., Martínez-Ferrero J., García-Meca E. [2019], Corporate social responsibility in family firms: A contingency approach, „Journal of Cleaner Production”, no. 211, s. 1044–1064.
28. Mintzberg H. [1983], Structure in fives: Designing efficient organisations, Prentice Hall, NJ Englewood Cliffs.
29. Moreno-Menéndez A., Casillas J. [2021], How do family businesses grow? Differences in growth patterns between family and non-family firms, „Journal of Family Business Strategy”, vol. 12, iss. 3, s. 100420.
30. Musa J. J., Nmadu T. M., Dakung R. J [2019], Business-it Strategic Fit and Performance of Telecommunications Companies In Nigeria: Moderating Role of Environmental Uncertainty, „Nigerian Journal of Management Sciences”, vol. 7, no. 1, s. 335–343.
31. Pearson A., Carr J., Shaw J. [2008], Toward a Theory of Familiness; a Social Capital Perspective, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 32, s. 949–969.
32. Pierścionek Z. [2005], Koncepcje konkurencyjności przedsiębiorstwa, „Przegląd Organizacji”, nr 9, s. 7–9.
33. Rahman M. H., Rahman A. [2020], Strategic fit strategy formulation: keys to enhancing competitiveness and improving capabilities of a manufacturing unit, „Production & Manufacturing Research”, 8 (1), s. 59–79.
34. Rondøy T., Dibrell C., Craig J. B. [2009], Founding family leadership and industry profitability, „Small Business Economics”, no. 32, s. 397–407.
35. Rybicki J., Pawłowska B. [2010], Koncepcja strategii bazowych przedsiębiorstwa w perspektywie zasobów, w: Zarządzanie strategiczne. Strategie organizacji (s. 177–194), red. R. Krupski, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
36. Schilke O. [2014], On the contingent value of dynamic capabilities for competitive advantage: The nonlinear moderating effect of environmental dynamism, „Strategic Management Journal”, 35 (2), s. 179–203.
37. Scholz C. [1987], Corporate culture and strategy. The problem of strategic fit, „Long Range Planning”, 20 (4), s. 78–87.
38. Singh H., Mahmood R. [2014], Manufacturing strategy and export performance of small and medium enterprises in Malaysia: moderating role of external environment, „International Journal of Business and Commerce”, 3 (5), 37–52.
39. Starbuck W. H. [1965], Organizational Growth and Development, w: Handbook of Organizations (s. 451–533), red. J. G. March, R. McNally, Chicago.
40. Sus A., [2019], Logika dopasowania okazji i strategicznych opcji realnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
41. Sutcliffe K. M. [1994], What executives notice: Accurate perceptions in top management teams, „Academy of Management Journal”, 37, s. 1360–1378.
42. Wach K. [2010], Menedżerska percepcja zmian w otoczeniu konkurencyjnym przedsiębiorstw w procesie europejskiej integracji gospodarczej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 832, s. 83–99.
43. Weerawardena J. [2003], The role of marketing capability in innovation-based competitive strategy, „Journal of Strategic Marketing”, 11 (1), s. 15–35.
44. Zajac E. J., Kraatz M. S., Bresser R. K. [2000], Modeling the dynamics of strategic fit: A normative approach to strategic change, „Strategic Management Journal”, 21 (4), s. 429–453.
2. Adiguzel Z. [2020], Examining strategic fit and innovation in terms of competitive strategies and knowledge management, w: Handbook of Research on Strategic Fit and Design in Business Ecosystems (s. 25–52), red. U. Hacioglu, IGI Global.
3. Amoako-Gyampah K., Acquaah M. [2008], Manufacturing strategy, competitive strategy and firm performance: An empirical study in a developing economy environment, „International Journal of Production Economics”, 111 (2), s. 575–592.
4. Astrachan J. H., Keyt A., Lane S., Yarmalouk D. [2002], Non-Family CEO’s in the Family Business: Connecting Family Values to Business Success, Proceedings FBN-ifera Helsinki, s. 183–199.
5. Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L. R. [2012], Socioemotional wealth in family firms: Theoretical dimensions, assessment approaches, and agenda for future research, „Family Business Review”, 25 (3), s. 258–279.
6. Bossak J., Bieńkowski W. [2004], Międzynarodowa zdolność konkurencyjna kraju i przedsiębiorstw: wyzwania dla Polski na progu XXI wieku, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
7. Bratnicka-Myśliwiec K., Ingram T. [2017], Rodzinność i przewaga konkurencyjna – kontekst polskich przedsiębiorstw, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów”, 1 (43), s. 135–153.
8. Bratnicka-Myśliwiec K., Wronka-Pośpiech M., Ingram T. [2019], Does Socioemotional Wealth Matter for Competitive Advantage? A Case of Polish Family Businesses, „Journal of Entrepreneurship, Management and Innovation”, vol. 15, s. 123–146.
9. Chrisman J. J., Chua J. H., Pearson A. W., Barnett T. [2012], Family involvement, family influence, and family – centered non – economic goals in small firms, „Entrepreneurship Theory and Practice”, 36 (2), s. 267–293.
10. Da Silveira G. J., Sousa R. S., Pieter van Donk D. [2010], Paradigms of choice in manufacturing strategy: Exploring performance relationships of fit, best practices, and capability-based approaches, „International Journal of Operations & Production Management”, 30 (12), s. 1219–1245.
11. Dess G. G., Beard D. W. [1984], Dimensions of organizational task environments, „Administrative Science Quarterly”, 29 (1), s. 52–73.
12. Duncan R. B. [1972], Characteristics of organizational environments and perceived environmental uncertainty, „Administrative Science Quarterly”, 17 (3), s. 313–327.
13. Flak O., Głód G. [2012], Konkurencyjni przetrwają: o przedsiębiorstwie, metodach badania konkurencyjności i twoich szansach na sukces rynkowy, Difin, Warszawa.
14. Głód W., Wronka-Pośpiech M. [2018], Zależności pomiędzy wartościami organizacyjnymi a innowacyjnym stylem przywództwa. Perspektywa firm rodzinnych, „Przegląd Organizacji”, nr 3, s. 58–64.
15. Goffin R. D., Gellatly I. R. [2001], A Multi-Rater Assessment of Organizational Commitment: Are Self-Report Measures Biased?, „Journal of Organizational Behavior”, no. 22 (4), s. 437–451.
16. Gorynia M. [red.] [2002], Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
17. Grimm P. [2010], Social Desirability Bias, w: Wiley International Encyclopedia of Marketing, red. J. Sheth, N. Malhotra, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ.
18. Hitt M. A., Ireland R. D., Sirmon D. G., Trahms C. A. [2011], Strategic Entrepreneurship: Creating Value for Individuals, Organizations, and Society, „Academy of Management Perspectives”, 25 (2), s. 57–75.
19. Hock M., Clauss T., Schulz E. [2016], The impact of organizational culture on a firm’s capability to innovate the business model, „R&D Management”, 46 (3), s. 433–450.
20. Jap S. D. [1999], Pie-expansion efforts: collaboration processes in buyer-supplier relationships, „Journal of Marketing Research”, 36 (4), s. 461–475.
21. Kraśnicka T., Ingram T. Bratnicka-Myśliwiec K. [2017], Relacyjność i profesjonalizacja przedsiębiorstwa rodzinnego, „Organizacja i Kierowanie”, nr 176, s. 299–312.
22. Kraśnicka T., Ingram T., Bratnicka-Myśliwiec K. [2019], Rodzinność polskich przedsiębiorstw – stymulator czy przeszkoda innowacyjności? „Przegląd Organizacji”, nr 7, s. 22–31.
23. Li D., Liu J. [2014], Dynamic capabilities, environmental dynamism, and competitive advantage: Evidence from China, „Journal of Business Research”, vol. 67, iss. 1, s. 2793–2799. 24. Li J. J., Zhou K. Z., Shao A. T. [2009], Competitive position, managerial ties, and profitability of foreign firms in China: An interactive perspective, „Journal of International Business Studies”, 40, s. 339–352.
25. Liao Z. [2018], Market orientation and firms’ environmental innovation: The moderating role of environmental attitude, „Business Strategy and the Environment”, 27 (1), s. 117–127.
26. Liu W., Atuahene-Gima K. [2018], Enhancing product innovation performance in a dysfunctional competitive environment: The roles of competitive strategies and market-based assets, „Industrial Marketing Management”, 73, s. 7–20.
27. Lopez-Gonzalez E., Martínez-Ferrero J., García-Meca E. [2019], Corporate social responsibility in family firms: A contingency approach, „Journal of Cleaner Production”, no. 211, s. 1044–1064.
28. Mintzberg H. [1983], Structure in fives: Designing efficient organisations, Prentice Hall, NJ Englewood Cliffs.
29. Moreno-Menéndez A., Casillas J. [2021], How do family businesses grow? Differences in growth patterns between family and non-family firms, „Journal of Family Business Strategy”, vol. 12, iss. 3, s. 100420.
30. Musa J. J., Nmadu T. M., Dakung R. J [2019], Business-it Strategic Fit and Performance of Telecommunications Companies In Nigeria: Moderating Role of Environmental Uncertainty, „Nigerian Journal of Management Sciences”, vol. 7, no. 1, s. 335–343.
31. Pearson A., Carr J., Shaw J. [2008], Toward a Theory of Familiness; a Social Capital Perspective, „Entrepreneurship Theory and Practice”, vol. 32, s. 949–969.
32. Pierścionek Z. [2005], Koncepcje konkurencyjności przedsiębiorstwa, „Przegląd Organizacji”, nr 9, s. 7–9.
33. Rahman M. H., Rahman A. [2020], Strategic fit strategy formulation: keys to enhancing competitiveness and improving capabilities of a manufacturing unit, „Production & Manufacturing Research”, 8 (1), s. 59–79.
34. Rondøy T., Dibrell C., Craig J. B. [2009], Founding family leadership and industry profitability, „Small Business Economics”, no. 32, s. 397–407.
35. Rybicki J., Pawłowska B. [2010], Koncepcja strategii bazowych przedsiębiorstwa w perspektywie zasobów, w: Zarządzanie strategiczne. Strategie organizacji (s. 177–194), red. R. Krupski, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
36. Schilke O. [2014], On the contingent value of dynamic capabilities for competitive advantage: The nonlinear moderating effect of environmental dynamism, „Strategic Management Journal”, 35 (2), s. 179–203.
37. Scholz C. [1987], Corporate culture and strategy. The problem of strategic fit, „Long Range Planning”, 20 (4), s. 78–87.
38. Singh H., Mahmood R. [2014], Manufacturing strategy and export performance of small and medium enterprises in Malaysia: moderating role of external environment, „International Journal of Business and Commerce”, 3 (5), 37–52.
39. Starbuck W. H. [1965], Organizational Growth and Development, w: Handbook of Organizations (s. 451–533), red. J. G. March, R. McNally, Chicago.
40. Sus A., [2019], Logika dopasowania okazji i strategicznych opcji realnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
41. Sutcliffe K. M. [1994], What executives notice: Accurate perceptions in top management teams, „Academy of Management Journal”, 37, s. 1360–1378.
42. Wach K. [2010], Menedżerska percepcja zmian w otoczeniu konkurencyjnym przedsiębiorstw w procesie europejskiej integracji gospodarczej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 832, s. 83–99.
43. Weerawardena J. [2003], The role of marketing capability in innovation-based competitive strategy, „Journal of Strategic Marketing”, 11 (1), s. 15–35.
44. Zajac E. J., Kraatz M. S., Bresser R. K. [2000], Modeling the dynamics of strategic fit: A normative approach to strategic change, „Strategic Management Journal”, 21 (4), s. 429–453.
Pobrania
Opublikowane
2022-07-12
Jak cytować
Głód, G. ., & Wronka-Pośpiech, M. . (2022). Dopasowanie strategiczne a konkurencyjność firm z sektora MSP – moderująca rola otoczenia. Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów , (184), 49–64. https://doi.org/10.33119/SIP.2022.184.4
Numer
Dział
Dział główny
