Rezyliencja jako element modelu kompetencji menedżera do zarządzania kryzysem
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2022.184.1Słowa kluczowe:
rezyliencja, model kompetencyjny, kompetencje menedżera, zarządzanie kryzysemAbstrakt
Kryzys to zjawisko rzadkie, często analizowane w kontekście ryzyka i niepewności. Z jednej strony oznacza zbliżające się niebezpieczeństwo, z drugiej ukryte możliwości. Unikalna umiejętność odnalezienia się w takiej sytuacji staje się niezbędna dla współczesnych menedżerów. Rezyliencja to zagregowana kompetencja skupiająca w sobie między innymi takie umiejętności i cechy, jak: uważność; siła charakteru; wiara w siebie; spokój; panowanie nad stresem i emocjami; wewnętrzna siła umożliwiająca walkę z przeciwnościami; odporność na działanie czynników szkodliwych. Celem artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na dwa pytania: 1) czy posiadanie kompetencji, takiej jak rezyliencja, umożliwia menedżerom poradzenie sobie z kryzysem w organizacji? 2) czy rezyliencja może stać się elementem modelu kompetencji współczesnego menedżera? Na podstawie analizy treści literatury przedmiotu przedstawiono kompetencje współczesnych menedżerów oraz przeanalizowano pojęcie rezyliencji. Opracowano autorski model kompetencyjny menedżerów do zarządzania kryzysowego. Artykuł porządkuje wiedzę z zakresu nauk o zarządzaniu i jakości w obszarze kompetencji menedżerskich w zarządzaniu kryzysem oraz zawiera treści pomocne w ukierunkowanym rozwoju menedżerów.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Dokumenty prawne
1. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym [Dz.U. 2007 nr 89, poz. 590
z późn. zm.].
Wydawnictwa zwarte
1. Armstrong M. [2016], Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer, Warszawa.
2. Boyatzis R. [1982], The Competent Manager. A Model for Effective Performance, Wiley, New York.
3. Bugaj J. [2012], Kluczowe kompetencje sprzedawcy: przypadek przedstawiciela medycznego, „Problemy Zarządzania”, 10/1 (1).
4. Bugaj J., Szarucki M. [2014], Identyfikacja kluczowych kompetencji w misji uczelni publicznych, w: Restrukturyzacja w obliczu wyzwań gospodarki globalnej, red. R. Borowiecki, A. Jaki, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
5. Drucker P. F. [1998], Praktyka zarządzania, wydanie II, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków.
6. Dubois D. D., Rothwell W. J. [2008], Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
7. Filipowicz G. [2019], Zarządzanie kompetencjami perspektywa firmowa i osobista, Wolters Kluwer, Warszawa.
8. Grocki R. [2020], Zarządzanie kryzysowe dobre praktyki, Difin, Warszawa.
9. Hanson R., Hanson F. [2018], Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
10. James E. J., Wooten L. P. [2005], Leadership as (un)usual, How to Display Competence in Times of Crisis, „Organizational Dynamics”, 34 (2).
11. Kasiewicz S. [red.] [2011], Zintegrowane zarzadzanie ryzykiem przedsiębiorstwa w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa.
12. Kitler W. [2008], System zarządzania kryzysowego w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP, w: Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI wieku – wyzwania i dylematy, red. T. Jemioła, K. Rejchel, WSIZiA, Warszawa.
13. Kurtyka M., Roth G. [2010], Zarządzanie zmianą. Od strategii do działania, wydanie II, CeDeWu, Warszawa.
14. Longenecker C. O., Neubert M. J., Fink L. S. [2007], Causes and Consequences of Managerial Failure in Rapidly Changing Organizations, „Business Horizons”, 50 (2), March–April.
15. Oleksyn T. [2008], Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji, kanony, realia, kontrowersje, Wolters Kluwer, Warszawa.
16. Oleksyn T. [2014], Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji, wydanie III rozszerzone i zaktualizowane, Wolters Kluwer, Warszawa.
17. Orlińska-Gondor A. [2006], Zarządzanie ludźmi oparte na pojęciu kompetencji, w: Nowe tendencje i wyzwania w zarządzaniu personelem, red. L. Zbiegień-Maciąg, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
18. Pawłowski J. [2002], Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa.
19. Pietrek G. [2018], System zarządzania kryzysowego, diagnoza i kierunki doskonalenia, Difin, Warszawa.
20. Pilżyś J. [2007], Zarządzanie kryzysowe, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
21. Pocztowski A. [2003], Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie – procesy – metody, PWE, Warszawa.
22. Pocztowski A., Miś A. [2000], Modelowanie kompetencji kierowniczych w aspekcie kreowania kapitału ludzkiego w organizacji, w: Kształtowanie kapitału ludzkiego firmy, red. B. Kożuch, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
23. Schiraldi R. G. [2019], Siła rezyliencji: jak poradzić sobie ze stresem, traumą i przeciwnościami losu?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
24. Sidor-Rządkowska M. [2006], Kompetencyjne systemy ocen pracowników przygotowanie, wdrażanie i integrowanie z innymi systemami ZZL, Wolters Kluwer, Warszawa.
25. Sienkiewicz Ł. [2013], Pozyskiwanie pracowników w oparciu o kompetencje, w: Zarządzanie zasobami ludzkimi w oparciu o kompetencje. Perspektywa uczenia się przez całe życie, red. Ł. Sienkiewicz, A. Jawor-Joniewicz, B. Sajkiewicz, K. Trawińska-Konador, K. Podwójcic, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
26. Sienkiewicz P., Górny P. [2001], Analiza systemowa sytuacji kryzysowych, AON, Warszawa.
27. Sienkiewicz-Małyjurek K. [2015], Skuteczne zarzadzanie kryzysowe, Difin, Warszawa.
28. Słownik języka polskiego [2005], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
29. Sobocka-Szczapa H. [2017], Zarządzanie kompetencjami pracowników a kapitał intelektualny organizacji, w: Zmiana warunkiem sukcesu, doskonałość w kształtowaniu konkurencyjności przedsiębiorstwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 481. DOI: 10.15611/pn.2017.481.08.
30. Szczęsna A., Rostkowski T. [2004], Zarządzanie kompetencjami, w: Nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi, red. T. Rostkowski, Difin, Warszawa.
31. Zakrzewska-Bielawska A. [2008], Zarządzanie w kryzysie, w: Zarządzanie ryzykiem operacyjnym, red. I. Staniec, J. Zawiła-Niedźwiecki, C. H. Beck, Warszawa.
32. Ziarko J., Walas-Trębacz J. [2010], Podstawy zarządzania kryzysowego, Część 1. Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
Materiały internetowe
1. Alas R., Gao J., Vanhala S. [2010], The Crisis Management in Chinese and Estonian organizations, „Chinese Management Studies”, 4 (1), s. 22, za: M. Michałowska, D. Stankiewicz, W. Danielak, Zarzadzanie sytuacją kryzysową w przedsiębiorstwie, http://ptezg.pl/Files/files/zn2/danielak.pdf, dostęp: 2.02.2022.
2. Kasiewicz S., Lepczyński B., Górski P. [2021], Zarządzanie ryzykiem jako wyzwanie strategiczne przedsiębiorstw w okresie globalnego kryzysu, w: Zarządzanie ryzykiem jako wyzwanie strategiczne przedsiębiorstw w okresie globalnego kryzysu, red. S. Kasiewicz, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk, http://bydgoszcz.pte.pl/pliki/2/1/IBnGR_Publikacja.pdf, dostęp: 3.02.2022.
3. Michałowska M., Stankiewicz D., Danielak W. [2015], Zarzadzanie sytuacją kryzysową w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze”, http://ptezg.pl/Files/files/zn2/danielak.pdf, dostęp: 2.02.2022.
4. Rakowska A. [2011], Kryzysowe przywództwo, czyli kompetencje menedżerskie niezbędne w trudnych czasach, „Organizacja i Zarządzanie”, 2 (14), http://oamquarterly.polsl.pl/wp-content/uploads/2018/01/01‑Rakowska-KN14.pdf, dostęp: 2.03.2022.
5. Wikipedia, Rezyliencja, https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezyliencja, dostęp: 12.01.2022.
6. Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie [Dz.Urz. UE 394/10, 2006/962/WE], https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006H0962&from=LT, dostęp: 2.02.2022.
1. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym [Dz.U. 2007 nr 89, poz. 590
z późn. zm.].
Wydawnictwa zwarte
1. Armstrong M. [2016], Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer, Warszawa.
2. Boyatzis R. [1982], The Competent Manager. A Model for Effective Performance, Wiley, New York.
3. Bugaj J. [2012], Kluczowe kompetencje sprzedawcy: przypadek przedstawiciela medycznego, „Problemy Zarządzania”, 10/1 (1).
4. Bugaj J., Szarucki M. [2014], Identyfikacja kluczowych kompetencji w misji uczelni publicznych, w: Restrukturyzacja w obliczu wyzwań gospodarki globalnej, red. R. Borowiecki, A. Jaki, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
5. Drucker P. F. [1998], Praktyka zarządzania, wydanie II, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków.
6. Dubois D. D., Rothwell W. J. [2008], Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
7. Filipowicz G. [2019], Zarządzanie kompetencjami perspektywa firmowa i osobista, Wolters Kluwer, Warszawa.
8. Grocki R. [2020], Zarządzanie kryzysowe dobre praktyki, Difin, Warszawa.
9. Hanson R., Hanson F. [2018], Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
10. James E. J., Wooten L. P. [2005], Leadership as (un)usual, How to Display Competence in Times of Crisis, „Organizational Dynamics”, 34 (2).
11. Kasiewicz S. [red.] [2011], Zintegrowane zarzadzanie ryzykiem przedsiębiorstwa w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa.
12. Kitler W. [2008], System zarządzania kryzysowego w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP, w: Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI wieku – wyzwania i dylematy, red. T. Jemioła, K. Rejchel, WSIZiA, Warszawa.
13. Kurtyka M., Roth G. [2010], Zarządzanie zmianą. Od strategii do działania, wydanie II, CeDeWu, Warszawa.
14. Longenecker C. O., Neubert M. J., Fink L. S. [2007], Causes and Consequences of Managerial Failure in Rapidly Changing Organizations, „Business Horizons”, 50 (2), March–April.
15. Oleksyn T. [2008], Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji, kanony, realia, kontrowersje, Wolters Kluwer, Warszawa.
16. Oleksyn T. [2014], Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji, wydanie III rozszerzone i zaktualizowane, Wolters Kluwer, Warszawa.
17. Orlińska-Gondor A. [2006], Zarządzanie ludźmi oparte na pojęciu kompetencji, w: Nowe tendencje i wyzwania w zarządzaniu personelem, red. L. Zbiegień-Maciąg, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
18. Pawłowski J. [2002], Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa.
19. Pietrek G. [2018], System zarządzania kryzysowego, diagnoza i kierunki doskonalenia, Difin, Warszawa.
20. Pilżyś J. [2007], Zarządzanie kryzysowe, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
21. Pocztowski A. [2003], Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie – procesy – metody, PWE, Warszawa.
22. Pocztowski A., Miś A. [2000], Modelowanie kompetencji kierowniczych w aspekcie kreowania kapitału ludzkiego w organizacji, w: Kształtowanie kapitału ludzkiego firmy, red. B. Kożuch, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
23. Schiraldi R. G. [2019], Siła rezyliencji: jak poradzić sobie ze stresem, traumą i przeciwnościami losu?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
24. Sidor-Rządkowska M. [2006], Kompetencyjne systemy ocen pracowników przygotowanie, wdrażanie i integrowanie z innymi systemami ZZL, Wolters Kluwer, Warszawa.
25. Sienkiewicz Ł. [2013], Pozyskiwanie pracowników w oparciu o kompetencje, w: Zarządzanie zasobami ludzkimi w oparciu o kompetencje. Perspektywa uczenia się przez całe życie, red. Ł. Sienkiewicz, A. Jawor-Joniewicz, B. Sajkiewicz, K. Trawińska-Konador, K. Podwójcic, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
26. Sienkiewicz P., Górny P. [2001], Analiza systemowa sytuacji kryzysowych, AON, Warszawa.
27. Sienkiewicz-Małyjurek K. [2015], Skuteczne zarzadzanie kryzysowe, Difin, Warszawa.
28. Słownik języka polskiego [2005], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
29. Sobocka-Szczapa H. [2017], Zarządzanie kompetencjami pracowników a kapitał intelektualny organizacji, w: Zmiana warunkiem sukcesu, doskonałość w kształtowaniu konkurencyjności przedsiębiorstwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 481. DOI: 10.15611/pn.2017.481.08.
30. Szczęsna A., Rostkowski T. [2004], Zarządzanie kompetencjami, w: Nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi, red. T. Rostkowski, Difin, Warszawa.
31. Zakrzewska-Bielawska A. [2008], Zarządzanie w kryzysie, w: Zarządzanie ryzykiem operacyjnym, red. I. Staniec, J. Zawiła-Niedźwiecki, C. H. Beck, Warszawa.
32. Ziarko J., Walas-Trębacz J. [2010], Podstawy zarządzania kryzysowego, Część 1. Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
Materiały internetowe
1. Alas R., Gao J., Vanhala S. [2010], The Crisis Management in Chinese and Estonian organizations, „Chinese Management Studies”, 4 (1), s. 22, za: M. Michałowska, D. Stankiewicz, W. Danielak, Zarzadzanie sytuacją kryzysową w przedsiębiorstwie, http://ptezg.pl/Files/files/zn2/danielak.pdf, dostęp: 2.02.2022.
2. Kasiewicz S., Lepczyński B., Górski P. [2021], Zarządzanie ryzykiem jako wyzwanie strategiczne przedsiębiorstw w okresie globalnego kryzysu, w: Zarządzanie ryzykiem jako wyzwanie strategiczne przedsiębiorstw w okresie globalnego kryzysu, red. S. Kasiewicz, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk, http://bydgoszcz.pte.pl/pliki/2/1/IBnGR_Publikacja.pdf, dostęp: 3.02.2022.
3. Michałowska M., Stankiewicz D., Danielak W. [2015], Zarzadzanie sytuacją kryzysową w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze”, http://ptezg.pl/Files/files/zn2/danielak.pdf, dostęp: 2.02.2022.
4. Rakowska A. [2011], Kryzysowe przywództwo, czyli kompetencje menedżerskie niezbędne w trudnych czasach, „Organizacja i Zarządzanie”, 2 (14), http://oamquarterly.polsl.pl/wp-content/uploads/2018/01/01‑Rakowska-KN14.pdf, dostęp: 2.03.2022.
5. Wikipedia, Rezyliencja, https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezyliencja, dostęp: 12.01.2022.
6. Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie [Dz.Urz. UE 394/10, 2006/962/WE], https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006H0962&from=LT, dostęp: 2.02.2022.
Pobrania
Opublikowane
2022-07-12
Jak cytować
Bugaj, J. ., & Witek, A. . (2022). Rezyliencja jako element modelu kompetencji menedżera do zarządzania kryzysem. Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów , (184), 9–19. https://doi.org/10.33119/SIP.2022.184.1
Numer
Dział
Dział główny
