Zrównoważone zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2023.188.3Słowa kluczowe:
zrównoważone zachowania konsumentów, zrównoważona konsumpcja,, badania ilościowe., pandemia COVID-19,, zmiana, cele zrównoważonego rozwojuAbstrakt
Celem artykułu jest wskazanie zaobserwowanych zmian w zachowaniach konsumentów w czasie pandemii COVID-19. Szczególna uwaga zwrócona została na zachowania zrównoważone. W artykule przedstawiono również opinie badanych na temat wpływu postępującej degradacji środowiska naturalnego na powstanie pandemii COVID-19.Tekst artykułu powstał w wyniku kwerendy literatury przedmiotu oraz realizacji oryginalnych badań empirycznych, przeprowadzonych w listopadzie 2020 r. na próbie 1045 dorosłych konsumentów z całej Polski. W badaniu empirycznym posłużono się techniką ankiety internetowej.W wyniku pandemii konsumenci więcej rzeczy wykonują zdalnie, bardziej dbają o zdrowie i higienę oraz częściej podczas płatności korzystają z kadr płatniczych. Za najczęściej podejmowane przez konsumentów zachowania zrównoważone należy uznać działania związane z ograniczaniem marnowania żywności, dekonsumpcją oraz sortowaniem odpadów i niezaśmiecaniem środowiska. Zdaniem połowy badanych konsumentów degradacja środowiska spowodowana nieodpowiedzialną działalnością człowieka odpowiada nie więcej niż w 40% za wybuch pandemii COVID-19, druga połowa uznała, że więcej niż w 40%.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Wydawnictwa zwarte i artykuły prasowe
1. Amoako G.K., Dzogbenuku R.K., Doe J., Adjaison G.K. [2022], Green Marketing and the SDGs: Emerging Market Perspective, „Marketing Intelligence & Planning”, 40(3), https://doi.org/10.1108/MIP-11-2018-0543
2. Bali Swain R., Yang-Wallentin F. [2020], Achieving Sustainable Development Goals: Predicaments and Strategies, „International Journal of Sustainable Development & World Ecology”, 27(2), https://doi.org/10.1080/13504509.2019.1692316
3. Bronfman N.C., Cisternas P.C., López-Vázquez E., Maza C.D., Oyanedel J.C. [2015], Understanding Attitudes and Pro-Environmental Behaviors in a Chilean Community, „Sustainability”, 7(10), 14133–14152, https://doi.org/10.3390/su71014133
4. Carrete L., Castaño R., Felix R., Centeno E., González E. [2012], Green Consumer Behavior in an Emerging Economy: Confusion, Credibility, and Compatibility, „Journal of Consumer Marketing”, 29(7), https://doi.org/10.1108/07363761211274983
5. Dhahri S., Omri A. [2018], Entrepreneurship Contribution to the Three Pillars of Sustainable Development: What Does the Evidence Really Say?, „World Development”, 106, https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2018.01.008
6. Easterly W. [2015], The Trouble with the Sustainable Development Goals, „Current History”, 114(775).
7. Gadeikienė A., Dovalienė A., Grase A., Banytė J. [2019], Sustainable Consumption Behaviour
Spill-Over from Workplace to Private Life: Conceptual Framework, „Polish Journal of Management Studies”, 19(2), https://doi.org/10.17512/ pjms.2019.19.2.12.
8. Janoś-Kresło M. [2006], Koncepcja trwałej i zrównoważonej konsumpcji, w: Konsument i konsumpcja we współczesnej gospodarce, red. M. Janoś-Kresło, B. Mróz, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
9. Jastrzębska-Smolga H. [2000], W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
10. Kemp E., Bui M.Y., Grier S. [2013], When Food is More than Nutrition: Understanding Emotional Eating and Overconsumption, „Journal of Consumer Behaviour”, 12(3), https://doi.org/10.1002/cb.1413
11. Kolny B. [2021], The Role of Leisure in Sustainable Development, w: Handbook of Sustainable Development and Leisure Services, red. A. Lubowiecki-Vikuk, B.M. Barbosa de Sousa, B.M. Derčan, W.L. Filho, Springer, Cham.
12. Kostadinova E. [2016], Sustainable Consumer Behavior: Literature Overview, „Economic Alternatives”, 2.
13. Kramer J. [2011], Konsumpcja – ewolucja ról i znaczeń, „Konsumpcja i Rozwój”, 1(1).
14. Lélé S.M. [1991], Sustainable Development: A Critical Review, „World Development”, 19(6), https://doi.org/10.1016/0305-750X(91)90197-P
15. Maciejewski G. [2015], Konsumenci wobec nowych trendów w konsumpcji – wyniki badań, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Ekonomia”, 232.
16. Maciejewski G. [2020], Consumers Towards Sustainable Food Consumption, „Marketing of Scientific and Research Organizations”, 36(2), https://doi.org/10.2478/minib-2020–0014
17. Maciejewski G., Lesznik D. [2022], Consumers Towards the Goals of Sustainable Development: Attitudes and Typology, „Sustainability”, 14(17), 10558, https://doi.org/10.3390/su141710558
18. Maciejewski G., Malinowska M., Kucharska B., Kucia M., Kolny B. [2021], Sustainable Development as a Factor Differentiating Consumer Behavior. The Case of Poland, „European Research Studies Journal”, 24(3), https://doi.org/10.35808/ersj/2392
19. Małysa-Kaleta A. [2018], Miejsce i rola konsumpcji turystycznej w nowym rozumieniu rozwoju zrównoważonego, w: Kierunki rozwoju innowacji w turystyce, red. B. Pabian, B. Reformat, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
20. Moyer J.D., Hedden S. [2020], Are We on the Right Path to Achieve the Sustainable Development Goals?, „World Development”, 127, 104749.
21. Mróz B. [2021], Zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
22. Mysona-Byrska J. [2021], Dekonsumpcja – droga do wyzwolenia z konsumpcjonizmu, „Kultura i Wartości”, 31, http://dx.doi.org/10.17951/kw.2021.31.23–41
23. Omisore Akinlolu G., Babarinde Grace M., Bakare Damilola P., Asekun-Olarinmoye E.O. [2017], Awareness and Knowledge of the Sustainable Development Goals in a University Community in Southwestern Nigeria, „Ethiop Journal Health Sciences”, 27(6), http://dx.doi.org/10.4314/ejhs.v27i6.12
24. Pietrucha J., Maciejewski G. [2020], Precautionary Demand for Cash and Perceived Risk of Electronic Payments, „Sustainability”, 12, 7977.
25. Ridder de D., Gillebaart M. [2022], How Food Overconsumption Has Hijacked Our Notions about Eating as a Pleasurable Activity, „Current Opinion in Psychology”, 46, 101324, https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2022.101324
26. Schmidt-Traub G., Kroll C., Teksoz K., Durand-Delacre D., Sachs J.D. [2017], National Baselines for the Sustainable Development Goals Assessed in the SDG Index and Dashboards, „Nature Geoscience”, 10(8), https://doi.org/ 10.1038/ngeo2985
27. Sheth J.N., Parvatiyar A. [2021], Sustainable Marketing: Market-Driving, not Market-Driven, „Journal of Macromarketing”, 41(1), https://doi.org/ 10.1177/0276146720961836
28. Smaniotto C., Battistella C., Brunelli L., Ruscio E., Agodi A., Auxilia F., Baccolini V., Gelatti U., Odone A., Prato R., Tardivo S., Voglino G., Valent F., Brusaferro S., Balzarini F., Barchitta M., Carli A., Castelli F., Coppola C., Iannelli G., Milazzo M., Rosina B., Salerno C., Siliquini R., Sisi S. [2020], Sustainable Development Goals and 2030 Agenda: Awareness, Knowledge and Attitudes in Nine Italian Universities 2019, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, 17(23), 8968, https://doi.org/10.3390/ijerph17238968
29. Trudel R. [2019], Sustainable Consumer Behavior, „Consumer Psychology Review”, 2(1), https://doi.org/10.1002/arcp.1045
30. UN [2015], Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations, A/RES/70/1, 1–35.
31. Vinuesa R., Azizpour H., Leite I., Balaam M., Dignum V., Domisch S., Felländer A., Langhans S.D., Tegmark M., Fuso Nerini F. [2020], The Role of Artificial Intelligence in Achieving the Sustainable Development Goals, „Nature Communications”, 11, 233, https://doi.org/10.1038/s41467-019–14108-y
32. Wilczak A. [2016], Dekonsumpcja jako przejaw odpowiedzialnej postawy i styl życia konsumenta w świetle analizy jakościowej, „Handel Wewnętrzny”, 3(362).
33. Zalega T. [2019], Sustainable Consumption in Consumer Behaviour of Young Polish Consumers, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Zarządzanie”, 19(383).
34. Zientara P., Bohdanowicz-Godfrey P., Whitely C., Maciejewski G. [2020], A Case Study of LightStay (2010–2017) – Hilton’s Corporate Responsibility Management System, „Energies”, 13(9), 2303, https://doi.org/10.3390/en13092303
35. Zrałek J. [2018], Konsument wobec wyzwań zrównoważonej konsumpcji. Zrównoważone zachowania konsumenckie i ich determinanty, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Materiały internetowe
1. Ariadna Nationwide Research Panel [2022], Rules for Participation in the Ariadna Research Program, https://panelariadna.pl, dostęp: 5.11.2022.
2. Baker A. [2017], The Group of Seven. Finance Ministries, Central Banks and Global Financial Governance, Routledge, New York, https://library.oapen.org/viewer/web/ viewer.html?file=/bitstream/handle/20.500.12657/24097/1006034.pdf?sequence=1&isAllowed=y, dostęp: 5.11.2022.
3. CSR Consulting, BNP Paribas [2022], The 17 Goals Campaign, https://kampania17celow.pl/the-17-goals-campaign/, dostęp: 5.11.2022.
4. OECD [2017], Measuring Distance to the SDG Targets: An Assessment of Where OECD Countries Stand, Paris, http://www.oecd.org/std/OECD–Measuring-Distance-to-SDG-Targets.pdf, dostęp: 5.11.2022.
5. Sachs J., Schmidt-Traub G., Kroll C., Durand-Delacre D., Teksoz K. [2018], SDG Index and Dashboards Report 2018, Bertelsmann Stiftung and Sustainable Development Solutions Network, New York, https://www.sdgindex.org/reports/sdg-index-and-dashboards-2018/, dostęp: 5.11.2022.
6. World Bank [2017], Atlas of Sustainable Development Goals 2017: From World Development Indicators. World Bank Atlas, World Bank, Washington, DC, https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/ 26306, dostęp: 5.11.2022.
7. WHO [2017], World Health Statistics 2017: Monitoring Health for the SDGs, Geneva, http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2017/en/, dostęp: 5.11.2022.
Unless stated otherwise, all the materials are available under the Creative Commons Attribution 4.0 International license.Some rights reserved to SGH Warsaw School of Economics.
1. Amoako G.K., Dzogbenuku R.K., Doe J., Adjaison G.K. [2022], Green Marketing and the SDGs: Emerging Market Perspective, „Marketing Intelligence & Planning”, 40(3), https://doi.org/10.1108/MIP-11-2018-0543
2. Bali Swain R., Yang-Wallentin F. [2020], Achieving Sustainable Development Goals: Predicaments and Strategies, „International Journal of Sustainable Development & World Ecology”, 27(2), https://doi.org/10.1080/13504509.2019.1692316
3. Bronfman N.C., Cisternas P.C., López-Vázquez E., Maza C.D., Oyanedel J.C. [2015], Understanding Attitudes and Pro-Environmental Behaviors in a Chilean Community, „Sustainability”, 7(10), 14133–14152, https://doi.org/10.3390/su71014133
4. Carrete L., Castaño R., Felix R., Centeno E., González E. [2012], Green Consumer Behavior in an Emerging Economy: Confusion, Credibility, and Compatibility, „Journal of Consumer Marketing”, 29(7), https://doi.org/10.1108/07363761211274983
5. Dhahri S., Omri A. [2018], Entrepreneurship Contribution to the Three Pillars of Sustainable Development: What Does the Evidence Really Say?, „World Development”, 106, https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2018.01.008
6. Easterly W. [2015], The Trouble with the Sustainable Development Goals, „Current History”, 114(775).
7. Gadeikienė A., Dovalienė A., Grase A., Banytė J. [2019], Sustainable Consumption Behaviour
Spill-Over from Workplace to Private Life: Conceptual Framework, „Polish Journal of Management Studies”, 19(2), https://doi.org/10.17512/ pjms.2019.19.2.12.
8. Janoś-Kresło M. [2006], Koncepcja trwałej i zrównoważonej konsumpcji, w: Konsument i konsumpcja we współczesnej gospodarce, red. M. Janoś-Kresło, B. Mróz, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
9. Jastrzębska-Smolga H. [2000], W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
10. Kemp E., Bui M.Y., Grier S. [2013], When Food is More than Nutrition: Understanding Emotional Eating and Overconsumption, „Journal of Consumer Behaviour”, 12(3), https://doi.org/10.1002/cb.1413
11. Kolny B. [2021], The Role of Leisure in Sustainable Development, w: Handbook of Sustainable Development and Leisure Services, red. A. Lubowiecki-Vikuk, B.M. Barbosa de Sousa, B.M. Derčan, W.L. Filho, Springer, Cham.
12. Kostadinova E. [2016], Sustainable Consumer Behavior: Literature Overview, „Economic Alternatives”, 2.
13. Kramer J. [2011], Konsumpcja – ewolucja ról i znaczeń, „Konsumpcja i Rozwój”, 1(1).
14. Lélé S.M. [1991], Sustainable Development: A Critical Review, „World Development”, 19(6), https://doi.org/10.1016/0305-750X(91)90197-P
15. Maciejewski G. [2015], Konsumenci wobec nowych trendów w konsumpcji – wyniki badań, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Ekonomia”, 232.
16. Maciejewski G. [2020], Consumers Towards Sustainable Food Consumption, „Marketing of Scientific and Research Organizations”, 36(2), https://doi.org/10.2478/minib-2020–0014
17. Maciejewski G., Lesznik D. [2022], Consumers Towards the Goals of Sustainable Development: Attitudes and Typology, „Sustainability”, 14(17), 10558, https://doi.org/10.3390/su141710558
18. Maciejewski G., Malinowska M., Kucharska B., Kucia M., Kolny B. [2021], Sustainable Development as a Factor Differentiating Consumer Behavior. The Case of Poland, „European Research Studies Journal”, 24(3), https://doi.org/10.35808/ersj/2392
19. Małysa-Kaleta A. [2018], Miejsce i rola konsumpcji turystycznej w nowym rozumieniu rozwoju zrównoważonego, w: Kierunki rozwoju innowacji w turystyce, red. B. Pabian, B. Reformat, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
20. Moyer J.D., Hedden S. [2020], Are We on the Right Path to Achieve the Sustainable Development Goals?, „World Development”, 127, 104749.
21. Mróz B. [2021], Zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
22. Mysona-Byrska J. [2021], Dekonsumpcja – droga do wyzwolenia z konsumpcjonizmu, „Kultura i Wartości”, 31, http://dx.doi.org/10.17951/kw.2021.31.23–41
23. Omisore Akinlolu G., Babarinde Grace M., Bakare Damilola P., Asekun-Olarinmoye E.O. [2017], Awareness and Knowledge of the Sustainable Development Goals in a University Community in Southwestern Nigeria, „Ethiop Journal Health Sciences”, 27(6), http://dx.doi.org/10.4314/ejhs.v27i6.12
24. Pietrucha J., Maciejewski G. [2020], Precautionary Demand for Cash and Perceived Risk of Electronic Payments, „Sustainability”, 12, 7977.
25. Ridder de D., Gillebaart M. [2022], How Food Overconsumption Has Hijacked Our Notions about Eating as a Pleasurable Activity, „Current Opinion in Psychology”, 46, 101324, https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2022.101324
26. Schmidt-Traub G., Kroll C., Teksoz K., Durand-Delacre D., Sachs J.D. [2017], National Baselines for the Sustainable Development Goals Assessed in the SDG Index and Dashboards, „Nature Geoscience”, 10(8), https://doi.org/ 10.1038/ngeo2985
27. Sheth J.N., Parvatiyar A. [2021], Sustainable Marketing: Market-Driving, not Market-Driven, „Journal of Macromarketing”, 41(1), https://doi.org/ 10.1177/0276146720961836
28. Smaniotto C., Battistella C., Brunelli L., Ruscio E., Agodi A., Auxilia F., Baccolini V., Gelatti U., Odone A., Prato R., Tardivo S., Voglino G., Valent F., Brusaferro S., Balzarini F., Barchitta M., Carli A., Castelli F., Coppola C., Iannelli G., Milazzo M., Rosina B., Salerno C., Siliquini R., Sisi S. [2020], Sustainable Development Goals and 2030 Agenda: Awareness, Knowledge and Attitudes in Nine Italian Universities 2019, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, 17(23), 8968, https://doi.org/10.3390/ijerph17238968
29. Trudel R. [2019], Sustainable Consumer Behavior, „Consumer Psychology Review”, 2(1), https://doi.org/10.1002/arcp.1045
30. UN [2015], Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations, A/RES/70/1, 1–35.
31. Vinuesa R., Azizpour H., Leite I., Balaam M., Dignum V., Domisch S., Felländer A., Langhans S.D., Tegmark M., Fuso Nerini F. [2020], The Role of Artificial Intelligence in Achieving the Sustainable Development Goals, „Nature Communications”, 11, 233, https://doi.org/10.1038/s41467-019–14108-y
32. Wilczak A. [2016], Dekonsumpcja jako przejaw odpowiedzialnej postawy i styl życia konsumenta w świetle analizy jakościowej, „Handel Wewnętrzny”, 3(362).
33. Zalega T. [2019], Sustainable Consumption in Consumer Behaviour of Young Polish Consumers, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Zarządzanie”, 19(383).
34. Zientara P., Bohdanowicz-Godfrey P., Whitely C., Maciejewski G. [2020], A Case Study of LightStay (2010–2017) – Hilton’s Corporate Responsibility Management System, „Energies”, 13(9), 2303, https://doi.org/10.3390/en13092303
35. Zrałek J. [2018], Konsument wobec wyzwań zrównoważonej konsumpcji. Zrównoważone zachowania konsumenckie i ich determinanty, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Materiały internetowe
1. Ariadna Nationwide Research Panel [2022], Rules for Participation in the Ariadna Research Program, https://panelariadna.pl, dostęp: 5.11.2022.
2. Baker A. [2017], The Group of Seven. Finance Ministries, Central Banks and Global Financial Governance, Routledge, New York, https://library.oapen.org/viewer/web/ viewer.html?file=/bitstream/handle/20.500.12657/24097/1006034.pdf?sequence=1&isAllowed=y, dostęp: 5.11.2022.
3. CSR Consulting, BNP Paribas [2022], The 17 Goals Campaign, https://kampania17celow.pl/the-17-goals-campaign/, dostęp: 5.11.2022.
4. OECD [2017], Measuring Distance to the SDG Targets: An Assessment of Where OECD Countries Stand, Paris, http://www.oecd.org/std/OECD–Measuring-Distance-to-SDG-Targets.pdf, dostęp: 5.11.2022.
5. Sachs J., Schmidt-Traub G., Kroll C., Durand-Delacre D., Teksoz K. [2018], SDG Index and Dashboards Report 2018, Bertelsmann Stiftung and Sustainable Development Solutions Network, New York, https://www.sdgindex.org/reports/sdg-index-and-dashboards-2018/, dostęp: 5.11.2022.
6. World Bank [2017], Atlas of Sustainable Development Goals 2017: From World Development Indicators. World Bank Atlas, World Bank, Washington, DC, https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/ 26306, dostęp: 5.11.2022.
7. WHO [2017], World Health Statistics 2017: Monitoring Health for the SDGs, Geneva, http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2017/en/, dostęp: 5.11.2022.
Unless stated otherwise, all the materials are available under the Creative Commons Attribution 4.0 International license.Some rights reserved to SGH Warsaw School of Economics.
Pobrania
Opublikowane
2023-05-23
Jak cytować
Maciejewski, G. . (2023). Zrównoważone zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19. Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów , (188), 43–61. https://doi.org/10.33119/SIP.2023.188.3
Numer
Dział
Dział główny
