Dostępność obiektów użyteczności publicznej i przestrzeni publicznych a aktywność osób starszych na przykładzie warszawskiego Mokotowa
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2023.194.7Słowa kluczowe:
dostępność, etyka, gospodarka miejska, starzenie się społeczeństw, użyteczność publicznaAbstrakt
W artykule podjęto temat dostępności obiektów użyteczności publicznej oraz przestrzeni publicznych z perspektywy starzejącego się społeczeństwa. Prezentowane rozważania miały na celu identyfikację mocnych i słabych stron wybranego obszaru Warszawy, dzielnicy Mokotów, w świetle polityki senioralnej, wspierania aktywności i wysokiej jakości życia osób starszych. Przedmiotem analizy była dostępność wybranych ośrodków i usług użyteczności publicznej (w tym ośrodków kultury, bibliotek, terenów zielonych, transportu publicznego, toalet) na terenie Mokotowa. W badaniu wykorzystano następujące materiały: dane statystyczne za lata 2020–2021, dane mapowe z serwisów m.st. Warszawy (stan na 2023 r.), ankietę przeprowadzoną w 2023 r. oraz wnioski z obserwacji uczestniczącej i informacje pozyskane z instytucji świadczących usługi społeczne (w latach 2019–2023). Stwierdzono, że badany obszar jest na tle m.st. Warszawy dobrze wyposażony w usługi społeczne skierowane do osób starszych oraz dostępne i atrakcyjne tereny zielone. Zidentyfikowane bariery mają charakter fizyczny (niedostateczna jakość przestrzeni publicznych, utrudniająca samodzielne poruszanie się) oraz informacyjny.
Downloads
Bibliografia
Dokumenty prawne
ONZ (1991). Implementation of the International Plan of Action on Ageing and Related Activities: Resolution (A/RES/46/91), https://digitallibrary.un.org/record/135779 (dostęp: 24.04.2023).
Uchwała nr 137 Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012–2013 (M. P. 2012 poz. 642).
Uchwała nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność (M. P. 2018 poz. 1169).
Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. 2014 poz. 40).
Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020 (M. P. 2014 poz. 118).
Zarządzenie nr 2 Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 lutego 2013 r. w sprawie powołania Rady do spraw Polityki Senioralnej.
Wydawnictwa zwarte
Beauvoir, S. de (1996). The Coming of Age. New York: W.W. Norton & Company.
Błędowski, P. (2012). Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Warszawa: IPiSP.
Wydział Promocji i Konsultacji Społecznej dla Dzielnicy Mokotów (2009). Parki i zieleńce Mokotowa. Warszawa.
Zamorska K., Makuch, M. (2018). Starzenie się społeczeństwa. Wymiar społeczny, gospodarczy i polityczny. Kraków: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Księgarnia Akademicka.
Artykuły naukowe
Błaszczyk-Bębenek, E., Kostrz, A., Schlegel-Zawadzka, M. (2016). Ocena zdolności do samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym osób starszych z uwzględnieniem zachowań
żywieniowych, Geriatria, 10 (4), s. 231–239.
Garfein, A. J., Herzog, A. R. (1995). Robust Aging among the Young-Old, Old-Old, and Oldest- Old, The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 50 (2), s. 77–87.
Labus, A. (2013). Odnowa miast a starzejące się społeczeństwa europejskie na wybranych przykładach, Problemy Rozwoju Miast, 2, s. 11–27.
Lopez, J., Perez-Rojo, G., Noriega, C., Carretero, I., Velasco, C., Martinez-Huertas, J. A., Lopez- -Frutos, P., Galarraga, L. (2020). Psychological Well-Being among Older Adults during the COVID-19 Outbreak: A Comparative Study of the Young-Old And The Old-Old Adults, International Psychogeriatrics, 32 (11), s. 1365–1370.
Menec, V. H., Chipperfield, J. G. (1997). The Interactive Effect of Perceived Control and Functional Status on Health and Mortality among Young-Old and Old-Old Adults, The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 52 (3), s. 118–126.
Rottermund, J., Knapik, A., Szyszka, M. (2015). Aktywność fizyczna a jakość życia osób starszych, Społeczeństwo i Rodzina, 42 (1), s. 78–98.
Sadowy, K. (2014). Godność życia jako miernik rozwoju społeczno-gospodarczego miast, Studia Regionalne i Lokalne, 15 (55), s. 64–78.
Solecka, K. (2018). Potrzeby osób starszych w zakresie mobilności w mieście, Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 6, s. 1252–1259.
Volkert, D., Kreuel, K., Heseker, H., Stehle, P. (2004). Energy and Nutrient Intake of Young-Old, Old-Old and Very-Old Elderly in Germany, European Journal of Clinical Nutrition, 58 (8), s. 1190–1200.
Materiały internetowe
GUS (2019). Stan zdrowia ludności Polski w 2019 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ zdrowie/zdrowie/stan-zdrowia-ludnosci-polski-w-2019‑r-,6,7.html (dostęp: 20.11.2023).
IMSRSO (2023). Web, https://imserso.es/web/imserso (dostęp: 24.04.2023).
IOT (2023). Twoja Warszawa na bieżąco, https://iot.warszawa.pl/ (dostęp: 14.03.2023).
Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji (2011). Starzenie się społeczeństwa polskiego i jego skutki, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/15/plik/ot-601.pdf (dostęp: 5.05.2022).
Keijzer, C. de (2019). Tereny zielone i zdrowe starzenie się, https//www.isglobal.org (dostęp: 28.04.2022).
Miasto Warszawa (2018). Toaletę znajdziesz na mapie Warszawy, https://um.warszawa.pl/-/toalete-znajdziesz-na-mapie-warszawy (dostęp: 14.03.2023).
Miasto Warszawa (2023). Toalety Aplikacja, https://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/
mapa?service=mapa (dostęp: 14.03.2023).
Mokotów (2023). Kierunki Polityki Senioralnej w dzielnicy Mokotów na lata 2016–2023, https://mokotow.um.warszawa.pl/-/kierunki-polityki-senioralnej-w-dzielnicy-mokotow-nalata-2016-2023 (dostęp: 1.06.2022).
Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji (2022). Strona główna, https://spartanska.pl/geriatria/ (dostęp: 1.06.2022).
Narvarez Montoya, O. L. (2017). Personas mayores i espacios publicos, https://dialnet.unirioja.es (dostęp: 6.03.2022).
OPS Mokotów (2023). Strona główna, https://opsmokotow.pl/ (dostęp: 1.06.2022).
PCWS (2021). Punkty Cyfrowego Wsparcia Seniorów, https://wsparcie.um.warszawa.pl/-/punkty-cyfrowego-wsparcia-seniorow-2 (dostęp: 1.06.2022).
Pora na Seniora (2023). Strona główna, https://poranaseniora.org.pl/ (dostęp: 5.06.2022).
Salian, P. (2021). Is This the World Most Friendly City?, https://reasonstobecheerful.world (dostęp: 3.05.2022).
United Nations (2023). SDGs, https://sdgs.un.org/goals (dostęp: 14.03.2023).
Urząd Statystyczny w Warszawie (2021). Panorama dzielnic Warszawy w 2020 r., https://warszawa.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/inne-opracowania/panorama-dzielnicwarszawy-w-2020‑r-,5,22.html (dostęp: 1.06.2022).
web_portlet_SearchPortlet_groupId%3D0%26p_p_auth%3DK0salkTy%26q%3Dtoalety%2B (dostęp: 14.03.2023).
Warszawski Transport Publiczny (2023). Strona główna, https://www.wtp.waw.pl/ (dostęp: 14.03.2023).
WHO (2007). Global Age Friendly Cities. A Guide WHO, htpps://apps.who.int (dostęp: 28.04.2022).
WHO (2017). Age-Friendly Environments in Europe. A Handbook of Domains for Policy Action, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/334251/9789289052887‑eng.pdf (dostęp: 24.04.2023).
WHO (2021). Ageism, https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/ageingageism (dostęp: 24.04.2023).
WHO (2022). Ageing and Health, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageingand-health (dostęp: 24.04.2023).
WHO (2023a). Ageing, https://www.who.int/health-topics/ageing#tab=tab_1 (dostęp: 24.04.2023).
WHO (2023b). Older People and COVID-19, https://www.who.int/teams/social-determinantsof-
health/demographic-change-and-healthy-ageing/covid-19 (dostęp: 24.04.2023).
WRS (2022). Laureaci Konkursu Miejsce Przyjazne Seniorom 2018, https://wrs.waw.pl/laureaci-konkursu-miejsce-przyjazne-seniorom-2018/ (dostęp: 1.06.2022).
Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia dla Dzielnicy Mokotów (2016). Mokotowski Informator Senioralny, https://imokotow.pl/assets/uploads/files/22–1485805673‑mokotowskiinformatorsenioralny.pdf (dostęp: 5.06.2022).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
