Rola infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w adaptacji do zmian klimatu. Wybrane przykłady

Autor

DOI:

https://doi.org/10.33119/SIP.2025.202.3

Słowa kluczowe:

gospodarka miejska, rozwój zrównoważony, kryzys klimatyczny, infrastruktura techniczna, gospodarka wodna

Abstrakt

Zmiany klimatyczne i zjawiska pogodowe, takie jak ulewne deszcze, powodzie oraz susze to nowe wyzwania w zakresie zbierania, retencjonowania, odprowadzania i rozprowadzania wody. Konieczne jest więc modernizowanie infrastruktury technicznej, która musi sprostać zmianom ilościowym (ilość wody odprowadzanej w danej jednostce czasu) i jakościowym (traktowanie wody opadowej jako zasobu, a nie ścieków). O ile infrastruktura techniczna budowana w drugiej połowie XX w. służyła głównie industrializacji, urbanizacji oraz poprawie warunków życia mieszkańców, obecnie ważne staje się gospodarowanie zasobami środowiska. Celem artykułu jest ukazanie zasadniczej zmiany, jaka zachodzi w tym zakresie. Nie polega ona jedynie na ulepszaniu czy uzupełnianiu infrastruktury, ale na tworzeniu nowych form i narzędzi zaspokojenia potrzeb społeczno-gospodarczych. Miasta i gminy, gdzie zmiany te zachodzą, są jak dotąd jedynie częściowo przygotowane do wdrożenia nowych rozwiązań. Wybranym studium przypadku jest miasto Reda, którego wyzwania przedstawiono w kontekście miast stosujących już dobre praktyki w tym zakresie: w Gdańsku, Rotterdamie i Los Angeles.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Dokumenty prawne

Ramowa Konwencja Klimatyczna ONZ (United Nation Climate Change, UNFCCC) 1992, sporządzona w Nowym Jorku 9 maja 1992. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19960530238/O/D19960238.pdf Dostęp 08.05.2023.

Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991 r., str. 40-52, z późn. zm.; Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 002, str. 26).

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566 i 2180).

Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz.U. 2006 nr 227 poz. 1658.

Strategia, przyjęta uchwałą nr XXVII/289/2020 (z dnia 17.12.2020 r.) w sprawie Strategii Rozwoju Gminy Miasto Reda do roku 2030.

Uchwała nr V/55/2011 Rady Miejskiej w Redzie z dnia 16 lutego 2011.

Wydawnictwa zwarte

Beatley, T. (red.). (2012). Green cities of Europe: Global lessons on green urbanism (pp. 83-107). Washington, DC: Island press.

Beinecke, F., Meadows, D., Randers, J., & Harte, J. 2012. Is growth good-resources, development, and the future of the planet. Foreign Aff., 91, 163.

Burgess, R., & Jenks, M. (red.). 2002. Compact cities: Sustainable urban forms for developing countries. Routledge.

Burton, E., Jenks, M., & Williams, K. (red.) 2003. The compact city: a sustainable urban form?. Routledge.

Ellis, C. 2002. The new urbanism: Critiques and rebuttals. Journal of Urban Design, 7(3), 261-291.

Fainstein S. S. 2010. The Just City, Cornell University Press.

Gruszecka-Tieśluk, A. (2013). Sieć Cittaslow-strategią rozwoju małych miast w Polsce?. Studia Ekonomiczne, 144, 383-393.

Hickel J. (2021), Mniej znaczy lepiej, Karakter, Warszawa.

Mazur-Belzyt, K. (2014). Współczesne podstawy rozwoju małych miast na przykładzie sieci miast Cittaslow. Problemy Rozwoju Miast, (3).

Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens W.W. 1972. The Limits to Growth. Earth Island, London (Tłumaczenie polskie 1973, Granice wzrostu, PWE, Warszawa).

Mrowiec M. (2019), Kanalizacja ogólnospławna i rozdzielcza – oddziaływanie na środowisko, Inżynier budownictwa, dostęp na https://inzynierbudownictwa.pl/kanalizacja-ogolnosplawna-i-rozdzielcza-oddzialywanie-na-srodowisko/, 05.07.2024.

Newman, P. (2010). Green urbanism and its application to Singapore. Environment and urbanization Asia, 1(2), 149-170.

O'Hogain, S., McCarton, L., O’Hogain, S., McCarton, L. (2018). Nature-based solutions. A Technology Portfolio of Nature Based Solutions: Innovations in Water Management, 1-9.

Patel, R., & Nosal, L. (2016). Defining the resilient city. New York: United Nations University Centre for Policy Research.

Radstrom, S. (2014). A PlaceSustaining framework for local urban identity: An introduction and history of Cittaslow. Italian Journal of Planning Practice, 1(1), 90-113.

Radziejowski J., 2015. Planowanie przestrzenne jako sposób adaptacji do zmian klimatu i przeciwdziałania zjawisku rozlewania się miast, w: Kalinowska A. (red.) Miasto idealne – miasto zrównoważone, US Studio, Warszawa.

Raworth, K. (2017). Doughnut economics: Seven ways to think like a 21st-century economist. Chelsea Green Publishing.

Szczech-Pietkiewicz, E. (2015). Smart city–próba definicji i pomiaru. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (391), 71-82.

Vieille Blanchard, E. 2010. Modelling the future: an overview of the ‘Limits to growth’debate. Centaurus, 52(2), 91-116.

Wantuch-Matla, D. 2014. Hybrydyzacja wpółczesnych przestrzeni publicznych. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie, 42.

Wieteska-Rosiak B. 2018. Hybrydyzacja przestrzeni publicznej miasta w kontekście adaptacji do zmian klimatu, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 365, Katowice.

Yin, C., Xiong, Z., Chen, H., Wang, J., Cooper, D., & David, B. 2015. A literature survey on smart cities. Sci. China Inf. Sci., 58(10), 1-18.

Raporty i artykuły prasowe

Biała Księga 2009, w sprawie adaptacji do zmian klimatu (COM(2009)147).

Diagnoza adaptacji i mitygacji do zmian klimaty Obszaru Metropolitalnego Gdańsk – Gdynia – Sopot, 2021. https://www.metropoliagdansk.pl/upload/files/DIAGNOZA_ADAPTACJI_I_MITYGACJI_DO_ZMIAN_KLIMATU_OMGGS_PROJEKT(1).pdf Dostęp 08.05.2023.

EEA 2022, Beyond water quality — Sewage treatment in a circular economy.

EKOMETRIA, Biuro studiów i pomiarów proekologicznych, 2016. Sporządzenie inwentaryzacji sieci kanalizacji deszczowej wraz z modelem hydrodynamicznym odprowadzenia wód opadowych w mieście i oceny ich oddziaływania na środowisko, Gdańsk.

IPCC (Intergovernemental Panel on Climate Change) 2023, Sixth Assessment Report, https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/, dostęp 08.05.2023.

Komisja Europejska 2013, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, dokument 52013DC0216.

KPZK 2011, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2030.

Wainwright O. 2023. The parched metropolis: can eco architecture save LA from megadrought?, The Guardian, 27 lutego 2023.

Zielona księga 2007, komisji dla Rady, Parlamentu europejskiego, Europejskiego komitetu ekonomiczno-społecznego i Komitetu regionów - Adaptacja do zmian klimatycznych w Europie – warianty działań na szczeblu UE {SEC(2007) 849}, dokument 52007DC0354.

Materiały internetowe

Climate-ADAPT, https://climate-adapt.eea.europa.eu/. Dostęp 02.05.2023.

Dakakker, https://dakakker.nl/site/?lang=en , dostęp 27.07.2023

EEA Urban waste water. https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/urban-waste-water-treatment/urban-waste-water-treatment-assessment-5. Dostęp 02.05.2023.

Gdańskie Wody, http://www.gdmel.pl/, dostęp 20.05.2022.

KPOŚK, Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych, https://www.gov.pl/web/wody-polskie/krajowy-program-oczyszczania-sciekow-komunalnych , dostęp 05.07.2024.

Metropolia Gdańsk, https://www.metropoliagdansk.pl/. Dostęp 02.05.2023.

PGWWP, https://www.gov.pl/web/wody-polskie

Plac wodny Benthemplein, Klimada https://klimada2.ios.gov.pl/plac-wodny/plac-wodny-benthemplein/, dostęp 02.05.2023.

Polska w liczbach, https://www.polskawliczbach.pl/Reda#dane-demograficzne, dostęp 20.05.2022.

Watersquare Benthemplein, de Urbanisten https://www.urbanisten.nl/work/benthemplein,dostęp 02.05.2023.

Pobrania

Opublikowane

2025-08-30

Jak cytować

Sadowy, K., & Bartczak, M. (2025). Rola infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w adaptacji do zmian klimatu. Wybrane przykłady. Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów , (202), 47–66. https://doi.org/10.33119/SIP.2025.202.3

Numer

Dział

Dział główny