Analiza procesu przetwarzania przez instytucje nadzorcze danych do monitorowania sytuacji ekonomiczno-finansowej banków – przegląd wybranych regulacji prawnych

Abstrakt

W ramach sieci bezpieczeństwa systemu finansowego w Polsce funkcjonują aktualnie cztery niezależnie działające instytucje nadzorcze administracji państwowej. Poza przypisanymi do poszczególnych jednostek nadzorczych szczególnymi zadaniami, realizują one zadania, których łącznym efektem jest zabezpieczenie przed niekorzystnym wpływem problemów pojedynczego lub grupy podmiotów rynku finansowego na sektor finansowy jako całość. Zadaniem nadzorców jest m.in. monitorowanie sytuacji ekonomiczno-finansowej poszczególnych podmiotów, badanie i przewidywanie skutków podejmowanych przez podmioty działań, a także obserwowanie zjawisk makroekonomicznych i podejmowanie odpowiednio wcześniej działań zapobiegających negatywnym tendencjom w sektorze. Przedmiotem pracy jest zaprezentowanie procesów badawczo-analitycznych, realizowanych przez wybrane instytucje nadzoru bankowo-finansowego oraz ich porównanie, a także ocena skutków takiego podejścia.
Zadania instytucji nadzorczych, realizowane w obszarze analiz danych sprawozdawczych i prognozowania, są powielane przez poszczególnych nadzorców. Rozważenie podjęcia prac nad rozwiązaniami systemowymi w tym zakresie, wykorzystanie analiz danych powstających w jednym ośrodku analitycznym i wniosków do podejmowania działań, w ramach obowiązków wszystkich instytucji nadzoru, spowodowałyby zmniejszenie ryzyka rozbieżności w ocenie sytuacji przez różne podmioty i ryzyka zastosowania różnych nieadekwatnych instrumentów nadzorczych oraz zwiększyłyby efektywność prac w obszarze analitycznym w skali makro – zmniejszyłaby się liczba zasobów zaangażowanych w procesy analityczne. Wypracowanie jednolitego podejścia instytucji nadzoru do procesu oceny sytuacji ekonomicznej banków pozwoliłoby jednoznacznie przypisać zakres odpowiedzialności nadzorców za poszczególne etapy procesu nadzorczego: pozyskiwania danych, przetwarzania danych, analizy, monitorowania banku, określania sytuacji banku, cyklicznej wymiany wyników badań i podejmowania decyzji, w zależności od miejsca i zadań instytucji nadzorczych w procesie naprawczym banku, co spowodowałby ograniczenie błędów lub różnej interpretacji wyników w procesie podejmowania decyzji administracyjnych.
Przedmiotem analizy jest zidentyfikowanie i porównanie celu przetwarzania danych przez poszczególne instytucje nadzorcze, procesów przetwarzania, źródeł i zakresu pozyskiwania danych ekonomiczno-finansowych banków na potrzeby nadzorcze oraz prezentacja wyników i sposób ich wykorzystania przez nadzór.
Do przeprowadzenia analizy zastosowano istniejące modele do oceny sytuacji finansowo-ekonomicznej banków, stosowane przez organy nadzorcze, wykorzystujące w procesie analitycznym bilanse banków, sprawozdania finansowe oraz ankiety, a także wyniki przeglądu dokumentów bankowych. Technika badań polegała na porównaniu ilościowym i jakościowym zakresu danych do analiz nadzorczych oraz celu przetwarzania danych.