Istota i skala finansjalizacji rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w latach 2000–2015
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2018.165.7Słowa kluczowe:
finansjalizacja, nieruchomości mieszkaniowe, kredyt hipoteczny, dostępność nieruchomości, nierówności społeczneAbstrakt
W literaturze analizującej zjawisko finansjalizacji poruszanych jest bardzo wiele wątków: począwszy od próby określenia istoty, wymiaru historycznego, źródeł i przejawów finansjalizacji, a skończywszy na analizie skali tego procesu i jego wpływu na funkcjonowanie gospodarek oraz sytuację gospodarstw domowych czy przedsiębiorstw. Wśród badanych obszarów na szczególną uwagę zasługuje rynek nieruchomości mieszkaniowych, który traktuje się nie tylko jako obszar doświadczający skutków finansjalizacji, lecz także czynnik napędzający ten proces. Niniejszy artykuł podejmuje próbę przedstawienia istoty finansjalizacji rynku nieruchomości mieszkaniowych i oceny skali tego zjawiska w Polsce w latach 2000–2015, z uwzględnieniem wskazywanych w literaturze społecznych konsekwencji finansjalizacji: stratyfikacji społeczeństwa i wzrostu nierówności. Opracowanie wykorzystuje dane pozyskane z OECD, Eurostatu, Banku Rozliczeń Międzynarodowych, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, European Mortgage Federation, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Narodowego Banku Polskiego.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Wydawnictwa zwarte
1. Aalbers M. B., Corporate financialization, w: The International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment, and Technology, red. D. Richardson, N. Castree, M. F. Goodchild, A. L. Kobayashi, R. Marston, Wiley, Oxford 2017.
2. Barczyk R., Lubiński M., Małecki W., Banki a cykle koniunkturalne, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2014.
3. Bardhan A., Edelstein R., Kroll C., A Comparative Context for U. S. Housing Policy: Housing Markets and the Financial Crisis in Europe, Asia, and Beyond, Bipartisan Policy Center,
Washington 2012.
4. Beer A., Faulkner D., Paris C., Clower T., Housing Transitions through the Life Course. Aspirations, Needs and Policy, Policy Press at the University of Bristol, Bristol 2011.
5. Departament Analiz Ekonomicznych NBP, Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2016 r., Warszawa 2017.
6. Dore R., Stock Market Capitalism: Welfare Capitalism: Japan and Germany versus the Anglo-Saxons, 3 rd ed., Oxford University Press, Oxford 2008.
7. EMF, Hypostat 2010. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2010.
8. EMF, Hypostat 2011. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2011.
9. EMF, Hypostat 2013. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2013.
10. EMF, Hypostat 2014. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2014.
11. EMF, Hypostat 2015. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2015.
12. EMF, Hypostat 2016. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2016.
13. Epstein G., Financialisation and the World Economy, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham 2005.
14. Housing Markets and the Global Financial Crisis, red. R. Forrest, N. M. Yip, Edward Elgar, Cheltenham 2011; za: Aalbers M. B., The Great Moderation, the Great Excess and the Global
Housing Market, „International Journal of Housing Policy” 2015, vol. 15, iss. 1/2.
15. Kedrosky P., Stangler D., Financialization and Its Entrepreneurial Consequences, „Kauffman Foundations Research Series: Firm Formation and Economic Growth” 2011.
16. Kowalik T., www.PolskaTransformacja.pl, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2009.
17. Levine R., Finance and Growth: Theory and Evidence, w: Handbook of Economic Growth, red. P. Aghion, S. N. Durlauf, Elsevier North-Holland, Amsterdam 2005.
18. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2003, Drukarnia NBP, Warszawa 2004.
19. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2006, Drukarnia NBP, Warszawa 2006.
20. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2016, Drukarnia NBP, Warszawa 2016.
21. Ronald R., The Ideology of Home Ownership. Homeowner Societies and the Role of Housing, Houndmills, Palgrave Macmillan, UK 2008.
22. Shiller R., Understanding Recent Trends in House Prices and Home Ownership, National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA 2007.
Artykuły w wydawnictwach ciągłych i serie wydawnicze
1. Aalbers M. B., The Financialization of Home and the Mortgage Market Crisis, „Competition & Change” 2008, vol. 12, no. 2.
2. Aalbers M. B., Geographies of the Financial Crisis, „Area” 2009, vol. 41, no. 1.
3. Aalbers M. B., The Great Moderation, the Great Excess and the Global Housing Market, „International Journal of Housing Policy” 2015, vol. 15, iss. 1/2.
4. Aalbers M. B., Christophers B., Centering Housing in Political Economy, „Housing, Theory and Society” 2014, no. 31.
5. Ang J. B., A Survey of Recent Developments in the Literature of Finance and Growth, „Journal of Economic Surveys” 2008, 22 (3).
6. Arestis P., Chortareas G., Magkonis G., The Financial Development and Growth Nexus: A Meta-Analysis, „Journal of Economic Surveys” 2015, 29 (3).
7. Blackburn R., Finance and the Fourth Dimension, „New Left Review” 2006, 39.
8. Case K. E., Quigley J. M., Shiller R. J., Comparing Wealth Effects: The Stock Market versus the Housing Market, Program On Housing And Urban Policy Working Paper Series 2005, no. W01–004.
9. Dewilde C., The Financialization of Housing and Affordability in the Private Rental Sector, „HOWCOME Working Paper Series” 2016, no. 15.
10. Dewilde C., Lancee B., Income Inequality and Access to Housing in Europe, „European Sociological Review” 2013, vol. 29, no. 6.
11. Dwyer R., The McMansionization of America? Income Stratification and the Standard of Living in Housing, 1960–2000, „Research in Social Stratification and Mobility” 2009, vol. 27, iss. 4.
12. Fahey T., Norris, M., Housing in the Welfare State: Rethinking the Conceptual Foundations of Comparative Housing Policy Analysis, „International Journal of Housing Policy” 2011, 11; za:
Dewilde C., Lancee B., Income Inequality and Access to Housing in Europe, „European Sociological Review” 2013, vol. 29, no. 6.
13. Fernandez R., Aalbers M. B., Financialization and Housing: Between Globalization and Varieties of Capitalism, „Competition and Change” 2016, no. 20 (2).
14. Fernandez R., Aalbers M. B., Housing and Capital in the 21st Century: Realigning Housing Studies and Political Economy, „Housing, Theory and Society” 2017, no. 34.
15. Freeman R. B., It’s Financialisation!, „International Labour Review” 2010, 149 (2).
16. Gołębiowski G., Szczepankowski P., Finansyzacja gospodarki krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, Rok LXXVII, z. 4.
17. Gostomski E., Finansyzacja w gospodarce światowej, „Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej” 2014, nr 33.
18. Gwiazdowski R., Bankokracja, „Przekrój” 2008, 23.10.
19. Krippner G. R., The Financialisation of the American Economy, „Socio-Economic Review” 2005, 3 (2).
20. Kus B., Financialisation and Income Inequality in OECD Nations: 1995–2007, „The Economic and Social Review” 2012, 43 (4).
21. Otręba A., Nieruchomości inwestycyjne w ujęciu rachunkowości, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, „Studia Ekonomiczne” 2005, nr 33.
22. Palley T. I., Financialisation: What it is and Why it Matters, „Political Economy Research Institute Working Paper” 2007, no. 153.
23. Ratajczak M., Finansyzacja gospodarki, „Ekonomista” 2012, (3).
24. Sawyer M., Financial Development, Financialisation and Economic Growth, „FESSUD Working Paper Series” 2014, no. 21.
25. Stockhammer E., Financialization and the Global Economy, „Political Economy Research Institute Working Paper” 2010, no. 240.
26. Szczepankowski P., Wpływ zarządzania wartością na finansjalizację przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2008, nr 854, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2008, nr 73.
Materiały internetowe
1. Aalbers M. B., Corporate financialization, w: The International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment, and Technology, red. D. Richardson, N. Castree, M. F. Goodchild, A. L. Kobayashi, R. Marston, Wiley, Oxford 2017, https://www.academia.edu/7359027/Corporate_Financialization_includes_new_ definition_of_financialization
2. AMECO, http://ec.europa.eu/economy_finance/ameco/
3. Andrews D., Caldera Sánchez A., Johansson Å., Housing and the Economy: Policies for Renovation. Going for Growth, 2011, http://www.oecd.org/economy/growth/46941804.pdf
4. BIS, BIS Statistics Explorer, http://stats.bis.org
5. Dewilde C., De Decker P., Changing Inequalities in Housing Outcomes across Western Europe, „Housing, Theory and Society”, http://dx.doi.org/10.1080/14036096.2015.1109545
6. Epstein G., Financialisation, Rentier Interests and Central Bank Policy, 2001, http://www.peri.umass.edu/fileadmin/pdf/financial/fin_Epstein.pdf
7. EUROSTAT, http://ec.europa.eu/eurostat/web/income-and-living-conditions/data/
8. Fine B., Financialisation on the Rebound, http://eprints.soas.ac.uk/12102/1/dumenil.pdf
9. GUS, http://swaid.stat.gov.pl/SitePagesDBW/InfrastrukturaKomMieszk.aspx
10. IMF, Global Housing Watch, 2017, http://www.imf.org/external/research/housing/
11. Komisja Europejska, Komunikat SEK (2010) 1564, Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej, 2010, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0758: FIN:PL:PDF
12. OCED, Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising, 2011, https://www.oecd.org/els/soc/49170768.pdf
13. OECD, http://stats.oecd.org
14. Statistics Portal, https://www.statista.com
15. Toporowski J., Moja Polska i moje podejście do ekonomii, 2012, http://www.pte.pl/314_ekonomisci_polscy_w_swiecie_pte.html
Dokumenty prawne
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93.
1. Aalbers M. B., Corporate financialization, w: The International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment, and Technology, red. D. Richardson, N. Castree, M. F. Goodchild, A. L. Kobayashi, R. Marston, Wiley, Oxford 2017.
2. Barczyk R., Lubiński M., Małecki W., Banki a cykle koniunkturalne, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2014.
3. Bardhan A., Edelstein R., Kroll C., A Comparative Context for U. S. Housing Policy: Housing Markets and the Financial Crisis in Europe, Asia, and Beyond, Bipartisan Policy Center,
Washington 2012.
4. Beer A., Faulkner D., Paris C., Clower T., Housing Transitions through the Life Course. Aspirations, Needs and Policy, Policy Press at the University of Bristol, Bristol 2011.
5. Departament Analiz Ekonomicznych NBP, Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2016 r., Warszawa 2017.
6. Dore R., Stock Market Capitalism: Welfare Capitalism: Japan and Germany versus the Anglo-Saxons, 3 rd ed., Oxford University Press, Oxford 2008.
7. EMF, Hypostat 2010. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2010.
8. EMF, Hypostat 2011. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2011.
9. EMF, Hypostat 2013. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2013.
10. EMF, Hypostat 2014. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2014.
11. EMF, Hypostat 2015. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2015.
12. EMF, Hypostat 2016. A Review of Europe’s Mortgage and Housing Markets, 2016.
13. Epstein G., Financialisation and the World Economy, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham 2005.
14. Housing Markets and the Global Financial Crisis, red. R. Forrest, N. M. Yip, Edward Elgar, Cheltenham 2011; za: Aalbers M. B., The Great Moderation, the Great Excess and the Global
Housing Market, „International Journal of Housing Policy” 2015, vol. 15, iss. 1/2.
15. Kedrosky P., Stangler D., Financialization and Its Entrepreneurial Consequences, „Kauffman Foundations Research Series: Firm Formation and Economic Growth” 2011.
16. Kowalik T., www.PolskaTransformacja.pl, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2009.
17. Levine R., Finance and Growth: Theory and Evidence, w: Handbook of Economic Growth, red. P. Aghion, S. N. Durlauf, Elsevier North-Holland, Amsterdam 2005.
18. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2003, Drukarnia NBP, Warszawa 2004.
19. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2006, Drukarnia NBP, Warszawa 2006.
20. NBP, Raport o stabilności systemu finansowego 2016, Drukarnia NBP, Warszawa 2016.
21. Ronald R., The Ideology of Home Ownership. Homeowner Societies and the Role of Housing, Houndmills, Palgrave Macmillan, UK 2008.
22. Shiller R., Understanding Recent Trends in House Prices and Home Ownership, National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA 2007.
Artykuły w wydawnictwach ciągłych i serie wydawnicze
1. Aalbers M. B., The Financialization of Home and the Mortgage Market Crisis, „Competition & Change” 2008, vol. 12, no. 2.
2. Aalbers M. B., Geographies of the Financial Crisis, „Area” 2009, vol. 41, no. 1.
3. Aalbers M. B., The Great Moderation, the Great Excess and the Global Housing Market, „International Journal of Housing Policy” 2015, vol. 15, iss. 1/2.
4. Aalbers M. B., Christophers B., Centering Housing in Political Economy, „Housing, Theory and Society” 2014, no. 31.
5. Ang J. B., A Survey of Recent Developments in the Literature of Finance and Growth, „Journal of Economic Surveys” 2008, 22 (3).
6. Arestis P., Chortareas G., Magkonis G., The Financial Development and Growth Nexus: A Meta-Analysis, „Journal of Economic Surveys” 2015, 29 (3).
7. Blackburn R., Finance and the Fourth Dimension, „New Left Review” 2006, 39.
8. Case K. E., Quigley J. M., Shiller R. J., Comparing Wealth Effects: The Stock Market versus the Housing Market, Program On Housing And Urban Policy Working Paper Series 2005, no. W01–004.
9. Dewilde C., The Financialization of Housing and Affordability in the Private Rental Sector, „HOWCOME Working Paper Series” 2016, no. 15.
10. Dewilde C., Lancee B., Income Inequality and Access to Housing in Europe, „European Sociological Review” 2013, vol. 29, no. 6.
11. Dwyer R., The McMansionization of America? Income Stratification and the Standard of Living in Housing, 1960–2000, „Research in Social Stratification and Mobility” 2009, vol. 27, iss. 4.
12. Fahey T., Norris, M., Housing in the Welfare State: Rethinking the Conceptual Foundations of Comparative Housing Policy Analysis, „International Journal of Housing Policy” 2011, 11; za:
Dewilde C., Lancee B., Income Inequality and Access to Housing in Europe, „European Sociological Review” 2013, vol. 29, no. 6.
13. Fernandez R., Aalbers M. B., Financialization and Housing: Between Globalization and Varieties of Capitalism, „Competition and Change” 2016, no. 20 (2).
14. Fernandez R., Aalbers M. B., Housing and Capital in the 21st Century: Realigning Housing Studies and Political Economy, „Housing, Theory and Society” 2017, no. 34.
15. Freeman R. B., It’s Financialisation!, „International Labour Review” 2010, 149 (2).
16. Gołębiowski G., Szczepankowski P., Finansyzacja gospodarki krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, Rok LXXVII, z. 4.
17. Gostomski E., Finansyzacja w gospodarce światowej, „Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej” 2014, nr 33.
18. Gwiazdowski R., Bankokracja, „Przekrój” 2008, 23.10.
19. Krippner G. R., The Financialisation of the American Economy, „Socio-Economic Review” 2005, 3 (2).
20. Kus B., Financialisation and Income Inequality in OECD Nations: 1995–2007, „The Economic and Social Review” 2012, 43 (4).
21. Otręba A., Nieruchomości inwestycyjne w ujęciu rachunkowości, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, „Studia Ekonomiczne” 2005, nr 33.
22. Palley T. I., Financialisation: What it is and Why it Matters, „Political Economy Research Institute Working Paper” 2007, no. 153.
23. Ratajczak M., Finansyzacja gospodarki, „Ekonomista” 2012, (3).
24. Sawyer M., Financial Development, Financialisation and Economic Growth, „FESSUD Working Paper Series” 2014, no. 21.
25. Stockhammer E., Financialization and the Global Economy, „Political Economy Research Institute Working Paper” 2010, no. 240.
26. Szczepankowski P., Wpływ zarządzania wartością na finansjalizację przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2008, nr 854, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2008, nr 73.
Materiały internetowe
1. Aalbers M. B., Corporate financialization, w: The International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment, and Technology, red. D. Richardson, N. Castree, M. F. Goodchild, A. L. Kobayashi, R. Marston, Wiley, Oxford 2017, https://www.academia.edu/7359027/Corporate_Financialization_includes_new_ definition_of_financialization
2. AMECO, http://ec.europa.eu/economy_finance/ameco/
3. Andrews D., Caldera Sánchez A., Johansson Å., Housing and the Economy: Policies for Renovation. Going for Growth, 2011, http://www.oecd.org/economy/growth/46941804.pdf
4. BIS, BIS Statistics Explorer, http://stats.bis.org
5. Dewilde C., De Decker P., Changing Inequalities in Housing Outcomes across Western Europe, „Housing, Theory and Society”, http://dx.doi.org/10.1080/14036096.2015.1109545
6. Epstein G., Financialisation, Rentier Interests and Central Bank Policy, 2001, http://www.peri.umass.edu/fileadmin/pdf/financial/fin_Epstein.pdf
7. EUROSTAT, http://ec.europa.eu/eurostat/web/income-and-living-conditions/data/
8. Fine B., Financialisation on the Rebound, http://eprints.soas.ac.uk/12102/1/dumenil.pdf
9. GUS, http://swaid.stat.gov.pl/SitePagesDBW/InfrastrukturaKomMieszk.aspx
10. IMF, Global Housing Watch, 2017, http://www.imf.org/external/research/housing/
11. Komisja Europejska, Komunikat SEK (2010) 1564, Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej, 2010, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0758: FIN:PL:PDF
12. OCED, Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising, 2011, https://www.oecd.org/els/soc/49170768.pdf
13. OECD, http://stats.oecd.org
14. Statistics Portal, https://www.statista.com
15. Toporowski J., Moja Polska i moje podejście do ekonomii, 2012, http://www.pte.pl/314_ekonomisci_polscy_w_swiecie_pte.html
Dokumenty prawne
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93.
Pobrania
Opublikowane
2019-08-05
Jak cytować
Gadowska-dos Santos, D. (2019). Istota i skala finansjalizacji rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w latach 2000–2015. Studia I Prace Kolegium Zarządzania I Finansów , (165), 111–140. https://doi.org/10.33119/SIP.2018.165.7
Numer
Dział
Dział główny
