Odpowiedzialny konsument i przedsiębiorstwo społeczne – zakres obustronnych korzyści i wartości w systemie rynkowym

Ewelina Florczak (1)
(1) Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Polska

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza wzajemnych korzyści generowanych w przestrzeni rynkowej pomiędzy przedsiębiorstwami społecznymi a odpowiedzialnymi konsumentami. Problem badawczy sformułowano w pytaniu: jaki jest zakres wartości, jakie przedsiębiorstwa społeczne i konsumenci generują względem siebie w relacji rynkowej? Uzasadnieniem podjęcia tematu jest rosnące znaczenie przedsiębiorczości społecznej oraz konsumpcji odpowiedzialnej jako dwóch filarów zrównoważonego rozwoju.
Rozważania teoretyczne prowadzone są na podstawie przeglądu literatury z zakresu ekonomii społecznej, marketingu relacji oraz teorii wartości klienta. Zakres analizy obejmuje funkcje przedsiębiorstw społecznych, segmentację klientów i konsumentów, a także klasyfikację wartości generowanych po obu stronach. Podjęto próbę identyfikacji głównych elementów kapitału społecznego, relacyjnego oraz wartości dodanej w działalności gospodarczej i społecznej.
Przyjęto hipotezę, że przedsiębiorstwa społeczne i odpowiedzialni konsumenci tworzą model współzależności, w którym decyzje zakupowe wspierają realizację misji społecznej, a oferowane produkty i usługi stanowią wartość nie tylko funkcjonalną, lecz także społeczną i etyczną. W artykule wskazano, że przedsiębiorstwa społeczne kreują wartość dla klienta poprzez integrację celów rynkowych i społecznych, a konsumenci – jako interesariusze – wspierają te organizacje poprzez decyzje zakupowe, zaufanie i uczestnictwo w budowie marki społecznej. Wnioski teoretyczne obejmują konieczność uwzględnienia wartości niematerialnych i kapitału relacyjnego w analizie modeli biznesowych przedsiębiorstw społecznych. Rekomendacje praktyczne wskazują na potrzebę dalszych badań nad zachowaniami konsumenckimi wobec przedsiębiorstw społecznych oraz rozwój narzędzi marketingowych dostosowanych do prospołecznych wartości konsumentów.

Full Text

Generated from XML file

Bibliografia

Altkorn J. (red.) [2002], Podstawy marketingu, Instytut Marketingu, Kraków.

Antonetti P., Maklan S. [2023], Doing more with less: An integrative literature review on responsible consumption behaviour, “Journal of Consumer Behaviour”, vol. 23 (1), pp. 3–22.

Bombiak E. [2012], Kapitał relacyjny w nowoczesnych organizacjach – istota i pomiar, w: Cisek M.,

Wakuła M. (red.), Odpowiedzialne zarządzanie wybrane aspekty, Studio Emka.

Brdulak A. [2007], Product Quality as a Responsibility Measure – Ethical Consumerism, CSR PAPER 24, Fondazione Eni Enrico Mattei.

Brdulak J., Florczak E. [2016], Uwarunkowania działalności przedsiębiorstw społecznych w Polsce, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa.

Brdulak J., Florczak E. [2022], Przedsiębiorstwo społeczne w ujęciu ustawy o ekonomii społecznej versus teoria i praktyka gospodarcza, „Studia Ekonomiczne i Regionalne”, vol. 15 (4), Biała Podlaska.

Bylok F. [2020], Organizacyjny kapitał społeczny w przedsiębiorstwach. Aspekty teoretyczne i empiryczne, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.

Defourny J. [2005], Przedsiębiorstwo społeczne w poszerzonej Europie: koncepcja i rzeczywistość, „Rynek Pracy”, nr 1, s. 31.

Dobiegała-Korona B. [2006], Wartość klienta czy wartość dla klienta? „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 1.

Dobiegała-Korona B. [2011], Wycena klienta, w: Panfil M., Szablewski A. (red.), Wycena przedsiębiorstwa. Od teorii do praktyki, Poltex, Warszawa.

Dobiegała-Korona B., Doligalski T., Korona B. [2004], Konkurowanie o klienta e-marketingiem, Difin, Warszawa.

Drucker P. F. [2005], Praktyka zarządzania, MT Biznes, Warszawa.

Florczak E. [2023], Wartość przedsiębiorstwa społecznego w systemie rynkowym społeczeństwa obywatelskiego, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 70 (4).

Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W. [1997], Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy, PWE, Warszawa.

Grzanka I. [2009], Kapitał społeczny w relacjach z klientami, CeDeWu.pl, Warszawa, s. 88.

Jurek M., Rybacki R. [2014], Model Homo Oeconomicus i jego dostosowanie do współczesnych uwarunkowań, „Studia Ekonomiczne”, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 180, cz. 1.

Kacprzak A. [2016], Wymiary doświadczenia zakupowego a satysfakcja konsumenta, „Marketing i Zarządzanie”, nr 3 (44).

Kołodko G. W. (red.) [2001], „Nowa gospodarka” i jej implikacje dla długookresowego wzrostu w krajach posocjalistycznych, Wydawnictwo WSzPiZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.

Leś E. [2008], Gospodarka społeczna, nowa gospodarka społeczna, przedsiębiorstwo społeczne, w: Leś E. (red.), Gospodarka społeczna i przedsiębiorstwo społeczne. Wprowadzenie do problematyki, WUW, Warszawa.

Marcinkowska M. [2012], Kapitał społeczny przedsiębiorstwa – próba syntezy literatury przedmiotu, „Przegląd Organizacji”, nr 10.

Michalczuk G. [2013], Zasoby niematerialne jako czynnik wartości przedsiębiorstwa. Luka informacyjna sprawozdawczości finansowej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Mruk H. (red.) [2002], Strategie marketingowe, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań.

Nangia P., Bansal S., Thaichon P. [2024], Doing more with less: An integrative literature review on responsible consumption behaviour, Journal of Consumer Behaviour, 23 (1), 141–155.

Pabian A. [2012], Rola Internetu w tworzeniu zrównoważonego społeczeństwa przyszłości, w: Gospodarka elektroniczna. Wyzwania rozwojowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 703, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.

Pabian A. [2013], Zarządzanie przedsiębiorstwem w koncepcji sustainability, w: Kucęba R., Jędrzejczyk W., Smoląg K. (red.), Rozwój nauk o zarządzaniu, seria „Monografie”, nr 255, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.

Przybysz J. [2013], Zarządzanie kapitałem społecznym przedsiębiorstw, Politechnika Poznańska „Rozprawy”, nr 505, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.

Urbanek G. [2008], Wycena zasobów niematerialnych przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.

Wróbel M. [2014], Odpowiedzialny konsument jako aktywny interesariusz przedsiębiorstwa, „Handel Wewnętrzny”, nr 1 (354), Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej.

Zupok S. [2018], Wartość dla klienta a cele organizacji, „Studia i Prace WNEIZ US”, nr 53/3, s. 78–86, DOI: 10.18276/SIP.2018.53/3-07.

Żelazna-Blicharz A. [2013], Nowe trendy w konsumpcji – odpowiedzialny i zrównoważony konsumeryzm, „Przegląd Organizacji”, nr 10 (885), s. 9–12, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa (TNOiK), https://doi.org/10.33141/po.2013.10.02.

Autor

Ewelina Florczak
Florczak, E. (2025). Odpowiedzialny konsument i przedsiębiorstwo społeczne – zakres obustronnych korzyści i wartości w systemie rynkowym. Kwartalnik Nauk O Przedsiębiorstwie, 76(2), 177–192. https://doi.org/10.33119/KNOP.2025.76.2.9

Article Details

Metrics