Treść głównego artykułu

Abstrakt

W 1999 r. w Polsce rozpoczęto reformowanie ubezpieczeń społecznych. Zmiany, które wówczas zostały wprowadzone, w bardzo dużym zakresie dotyczyły ubezpieczenia emerytalnego. Do momentu przeprowadzenia reformy ubezpieczenie emerytalne było realizowane w systemie repartycyjnym. Jednak przemiany ustrojowe w Polsce, a także niekorzystne trendy demograficzne spowodowały, że przyjęty dotychczas sposób finansowania świadczeń z tytułu ubezpieczenia emerytalnego przestał sprawnie działać. Konieczne było wprowadzenie zmian, które przede wszystkim pozwoliłyby na utrzymanie odpowiedniej wysokości świadczenia emerytalnego. Artykuł koncentruje się na jednym wybranym aspekcie tego ubezpieczenia - Otwartych Funduszach Emerytalnych, przedstawiając najważniejsze zmiany w latach 2002-2018, ich przyczyny i skutki. Zaprezentowana w artykule analiza została oparta głównie na danych Komisji Nadzoru Finansowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Słowa kluczowe

ubezpieczenia ubezpieczenia emerytalne emerytury insurance retirement insurance public pensions

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Stęplewska, K. (2021) „Analiza zmian w systemie ubezpieczeń emerytalnych w Polsce w latach 2002-2018”, Studia z Polityki Publicznej, 8(1(29), s. 49–71. doi: 10.33119/KSzPP/2021.1.3.

Metrics

Referencje

  1. Czechowska, I.D. (2002). Działalność lokacyjna OFE - źródło finansowania ubezpieczeń emerytalnych. Acta Universitatis Lodzienisis. Folia Oeconomia, 160: 41-54.
  2. Dekret z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz.U. 1954 nr 30, poz. 116.
  3. Fandrejewska, A. (2011), Koniec wspólnego ubezpieczeniowego wora. Rzeczpospolita. Retrieved from: https://www.rp.pl/artykul/716065-Koniec-wspolnego-ubezpieczeniowego-wora.html (accessed: 12.09.2011).
  4. Góra, M. (2011). Dyskusja dotycząca systemu emerytalnego - Błędna identyfikacja problemów, błędna diagnoza. Analizy, Biuro Analiz Sejmowych, 2(46): 1-11.
  5. Klimkiewicz, A. (2010). Charakterystyka emerytur kapitałowych finansowanych ze środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomia, 244: 27-39.
  6. Likwidacja OFE i opłata przekształceniowa. Poznaliśmy projekt ustawy dot. reformy emerytalnej. Forbes.pl. (2019). Retrieved from: https://www.forbes.pl/finanse/likwidacja-ofe-oplata-przeksztalceniowa-reforma-emerytalna/l5ezjhz (accessed: 29.05.2019).
  7. Matyjaszczyk, K. (2016). Koncepcje zmian systemu emerytalnego w latach 1999-2015 w kontekście sytuacji demograficznej w Polsce. Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych, 22(3): 61-76.
  8. Michalski, T. (2011). "Polski system emerytalny" - co to za konstrukcja i gdzie poprawiać? Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomia, 254: 5-35.
  9. Muszalski, W. (2004). Ubezpieczenie społeczne. Warszawa: WN PWN.
  10. Niżnik, J. (2016). Koszty funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych w Polsce. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia, L (4): 351-361.
  11. Nowicki, D.K. (2014). Kapitałowy system emerytalny po zmianach - wybrane zagadnienia prawne. Warszawa: KNF.
  12. Plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju. Uchwała nr 14/2016 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2016 r.
  13. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy, Dz.U. 1990 nr 4, poz. 27.
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1989 r. w sprawie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę pracowników likwidowanych zakładów pracy, Dz.U. 1989 nr 11, poz. 58.
  15. Środki z OFE zostaną przekazane na prywatne Indywidualne Konta Emerytalne lub do ZUS (2019). Bankier.pl. Retrieved from: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Premier-Srodki-z-OFE-zostana-przekazane-na-prywatne-Indywidualne-Konta-Emerytalne-IKE-7653624. html (accessed: 15.04.2019).
  16. Szyburska-Walczak, G. (2015). Ubezpieczenia społeczne. Warszawa: Wolters Kluwer.
  17. Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, Dz.U. 2018, poz. 2215.
  18. Ustawa z dn. 21.07.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, Dz.U. 2006 nr 157, poz. 1119.
  19. Ustawa z dn. 28.08.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, Dz.U. nr 139, poz. 933, 934.
  20. Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2012, poz. 637.
  21. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Dz.U. 1998 nr 137, poz. 887.
  22. Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2017, poz. 38.
  23. Ustawa z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, Dz.U. 1986 nr 42, poz. 202.
  24. Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych, Dz.U. 2011 nr 75, poz. 398.
  25. Ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2009 nr 127, poz. 1048.
  26. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz innych ustaw, Dz.U. 2003 nr 170, poz. 1651.
  27. Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Dz.U. 2013, poz. 1717.
  28. Wieteska, S. (2011). Tendencje kształtowania się wysokości opłat pobieranych przez Otwarte Fundusze Emerytalne w Polsce w latach 2000-2008. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomia, 254: 37-49.
  29. Zimny, A. (2011). Efektywność inwestycyjna OFE w świetle teorii portfela. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomia, 259: 173-194.
  30. Dane statystyczne z KNF(a) 2002-2018. Retrieved from: https://www.knf.gov.pl (accessed: 15.04.2019).
  31. GUS (Główny Urząd Statystyczny) (2010). Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Warszawa: GUS.
  32. GUS (Główny Urząd Statystyczny) (2018a). Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Warszawa: GUS.
  33. GUS (Główny Urząd Statystyczny) (2018b). Wyniki finansowe otwartych funduszy emerytalnych i powszechnych towarzystw emerytalnych w 2017 roku. Warszawa: GUS.
  34. Informacja dotycząca otwartych funduszy emerytalnych: z dnia 25 października 2012 r., z dnia 27 października 2014 r., z dnia 26 października 2016 r., z dnia 30 października 2018 r., KNF(c), Warszawa.
  35. Informacja o działalności inwestycyjnej funduszy emerytalnych w okresie: 31.03.2006-31.03.2009, 31.03.2008-31.03.2011, 31.03.2011-31.03.2014, 31.03.2014-29.09.2017, 31.03.2015-31.03.2018, KNF(b), Warszawa.
  36. Informacja o przekazywaniu składek do OFE. ZUS. Retrieved from: https://www.zus.pl/o-zus/o-nas/finanse/przekazywanie-skladek-do-ofe/2019 (accessed: 15.04.2019).
  37. Ministerstwo Finansów (2019). Program konwergencji. Aktualizacja 2019. Warszawa: Ministerstwo Finansów.
  38. Pensions at a Glance 2015, OECD and G20 indicators. Retrieved from: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/pension_glance-2015-en.pdf?expires=1569840884&id=id&accname=-guest&checksum=14E8255144D906B2EFBA949FF8240D21 (accessed: 15.04.2019).
  39. Pensions at a Glance 2017, OECD and G20 indicators. Retrieved from: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/pension_glance-2017-en.pdf?expires=1569841072&id=id&accname=-guest&checksum=F70CA33E020D118E8F94F253BBFDE88B (accessed: 15.04.2019).
  40. Podstawowe dane, Roczne wskaźniki makroekonomiczne, GUS. Retrieved from: https://stat.gov.pl/podstawowe-dane/, https://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne (accessed: 15.04.2019).
  41. ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) (2018). Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2019-2023. Warszawa: ZUS.