Public Health as a Premise for Restricting Economic Freedom – Remarks Based on Selected Jurisprudence

Authors

DOI:

https://doi.org/10.33119/SIP.2018.165.4

Keywords:

economic freedom, public health, entrepreneur, jurisprudence, sources of restrictions

Abstract

The principal goal of the paper is to discuss medical and public health as premises used to justify restricting economic freedom. The question that we seek to answer concerns the borders of acceptable restrictions in this area. The paper outlines an in-depth analysis based on court decisions. This overview of jurisprudence has led us to believe that economic freedom is not absolute by nature and can be restricted. Adoption of measures designed to restrict economic freedom is addressed, first and foremost, in Art. 31 para. 3 of the Constitution of the Republic of Poland setting out the principle of proportionality. Based on this principle, restrictions on economic freedom may be imposed only to the extent necessary and should be considered exceptional.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Dokumenty prawne unijne
1. Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG
2. Karta Praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U. WE z 2000 r., C 364/1).
3. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. UE z 2016 r., C 202, s. 1).
Dokumenty prawne polskie
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483).
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2017 r., poz. 60, 962).
3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2016 r., poz. 487).
4. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2017 r., poz. 1332, 1529).
5. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 2211, z 2018 r., poz. 650, 697, 1039).
6. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2017 r., poz. 2168).
Orzecznictwo unijne
1. Wyrok ETS z dnia 17 grudnia 1981 r., 279/80 Webb.
2. Wyrok ETS z dnia 16 czerwca 1987 r. w sprawie 118/85 Komisja Wspólnot Europejskich vs. Republika Włoska, LEX nr 129551.
3. Wyrok ETS z dnia 23 kwietnia 1991 r. w sprawie C-41/90 Höfner, LEX nr 123847.
4. Wyrok ETS z dnia 10 listopada 1994 r. w sprawie C-320/93 Ortscheit, Rec. s. I‑524.
5. Wyrok ETS z dnia 11 grudnia 1997 r. w sprawie C-55/96 Job Centre, LEX nr 114007.
6. Wyrok ETS z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie C-35/96 Komisja Wspólnot Europejskich v. Republika Włoska, LEX nr 111736.
7. Wyrok ETS z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie C-394/97 Heinonen, Rec. s. I‑3599.
8. Wyrok ETS z dnia 11 lipca 2006 r. w sprawie C-205/03 FENIN, LEX nr 226721.
9. Wyrok ETS z dnia 28 września 2006 r., Ahokainen i Leppik, C-434/04 (2006) ECR-I, s. 9185.
10. Wyrok ETS z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie C-250/06 Must Carry.
11. Wyrok ETS z dnia 1 lipca 2008 r. w sprawie C-49/07 MOTOE, LEX nr 410033.
12. Wyrok SPI z dnia 12 grudnia 2000 r. w sprawie T-128/98 Aéroports de Paris, LEX nr 83852.
13. Wyrok SPI z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie T-155/04 SELEX, LEX nr 223873.
Orzecznictwo polskie
1. Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 10 stycznia 1990 r., III CZP 97/89, OSNC 1990, nr 6, poz. 74.
2. Wyrok TK z dnia 8 kwietnia 1998 r., sygn. K 10/97, OTK ZU nr 3/1998, poz. 29.
3. Wyrok TK z dnia 9 kwietnia 1998 r., sygn. akt K 10/97.
4. Wyrok TK z dnia 26 kwietnia 1999 r., sygn. akt K 33/98.
5. Wyrok TK z dnia 1 czerwca 1999 r., sygn. akt SK 20/98, OTK ZU 1999, nr 2, s. 171.
6. Wyrok TK z dnia 12 stycznia 2000 r., sygn. akt P ll/98.
7. Wyrok TK z dnia 7 lutego 2001 r., sygn. akt K 27/00.
8. Wyrok TK z dnia 10 kwietnia 2001 r., sygn. akt U 7/00, Lex nr 46872.
9. Wyrok TK z dnia 10 października 2001 r., sygn. akt K 28/01.
10. Wyrok TK z dnia 28 stycznia 2003 r., sygn. K 2/02, OTK ZU nr 1/A/2003, poz. 4.
11. Wyrok TK z dnia 29 kwietnia 2003 r., sygn. akt SK 24/02.
12. Wyrok TK z dnia 14 czerwca 2004 r., SK 21/03, OTK-A 2004, nr 6, poz. 56.
13. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 marca 2007 r. VI SA/Wa 65/07.
14. Wyrok TK z dnia 26 marca 2007 r., sygn. akt K 29/06.
15. Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 10 stycznia 2008 r. II SA/Bd 453/07.
16. Wyrok TK z dnia 8 lipca 2008 r., sygn. K 46/07.
17. Wyrok TK z dnia 9 lipca 2009 r., SK 48/05 OTK ZU nr 7A/09, poz. 121.
18. Wyrok TK z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn. akt SK 35/08; Dz.U. nr 16, poz. 90.
19. Wyrok TK z dnia 19 października 2011 r., sygn. akt P 42/10.
20. Wyrok WSA w Łodzi z dnia 23 stycznia 2014 r. III SA/Łd 1206/13.
Wydawnictwa zwarte
1. Ablewicz J., Istota wolności gospodarczej w ujęciu filozoficzno-prawnym, C. H. Beck, Warszawa 2014.
2. Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C. H. Beck, Warszawa 2012.
3. Barcz J., Swoboda przedsiębiorczości, w: Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, red. J. Barcz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2003.
4. Biernat S., Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej – wolność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 1994, nr 9.
5. Biskup R., Szewczak M., Wolność gospodarcza w prawie UE, w: Księga Jubileuszowa profesora Stanisława Jędrzejewskiego, red. W. Szwajdler, H. Nowicki, TNOiK „Dom Organizatora”,
Toruń 2009.
6. Chmielewski J., Prawne aspekty reglamentacji europejskiej swobody przedsiębiorczości, w: Krytyka prawa. Niezależne studia nad prawem, vol. 5, Przedsiębiorczość. Aspekty prawne,
red. A. Pomorska, Warszawa 2013.
7. Doliwa-Klepacka A., Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej a swoboda świadczenia usług, w: Wybór orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, red. M. Zdanowicz, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2007.
8. Etel M., Ograniczenia wolności gospodarczej w świetle Konstytucji RP (uwagi wprowadzające), w: Czesko-polska komparatystyka prawna 2012, praca zbiorowa z międzynarodowej konferencji, red. D. Czudek, M. Koziel, Brno 2012.
9. Etel M., Pojęcie przedsiębiorcy w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej oraz w orzecznictwie sądowym, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa 2012.
10. Gadkowski T., Ograniczenia swobody przedsiębiorczości w świetle wybranych orzeczeń Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Studia Oeconomica Posnaniensia” 2015, vol. 3, no. 3.
11. Garlicki L., Przesłanki ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), „Państwo i Prawo” 2001, z. 10.
12. Herdegen V., Prawo europejskie, C. H. Beck, Warszawa 2006.
13. Kirschner H., Zdrowie publiczne – ewolucja pojęć i praktyka, w: Zdrowie publiczne w zmieniającej się Europie i w Polsce, red. J. Nosko, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2004.
14. Kisilowska H., Ciach I., Wybrane problemy prawa administracyjnego i gospodarczego w aspekcie wejścia Polski do Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe – Kolegium Nauk Społecznych i Administracji Politechniki Warszawskiej” 2000, nr 17.
15. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
16. Kopiczko O., Świadczenie usługi a założenie przedsiębiorstwa na terenie Unii – różnice i konsekwencje prawne, „Prawo Unii Europejskiej” 2004, nr 1.
17. Kosikowski C., Wolność gospodarcza w prawie Polskim, PWE, Warszawa 1995.
18. Kosikowski C., Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia w praktyce stosowania Konstytucji RP, w: Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, red. C. Kosikowski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
19. Kosikowski C., Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, LexisNexis Polska, Warszawa 2009.
20. Kosikowski C., Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, LexisNexis Polska, Warszawa 2010.
21. Krasuski A., Zakres wolności gospodarczej a obowiązki operatorów świadczących usługi powszechne, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2003, nr 9.
22. Kruczalak K., Wolność gospodarcza i jej ograniczenia w świetle Konstytucji RP, „Gdańskie Studia Prawnicze” 1998, t. III.
23. Kubiński P., Działalność gospodarcza w zakresie ochrony osób i mienia i jej koncesjonowanie, Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa 2008.
24. Kulesza C., Prawo krzywdzące przedsiębiorców: wybrane aspekty ingerencji państwa w sferę wolności działalności gospodarczej, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2004.
25. Materna G., Pojęcie przedsiębiorcy w polskim i europejskim prawie ochrony konkurencji, Wolter Kluwer business, Warszawa 2009.
26. Nyka M., Aksjologiczne podstawy wprowadzania i ograniczenia zakresu zasady wolności gospodarczej w prawie polskim i prawie UE, w: Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego – Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wydawnictwo Uniwerystetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
27. Ożóg M., System handlu produktem leczniczym i produktami pokrewnymi. Problematyka prawna, LexisNexis Polska, Warszawa 2009.
28. Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. M. Wierzbowski, M. Wyrzykowski, LexisNexis, Warszawa 2005.
29. Skibińska E., Ograniczenia swobody zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług – art. 45, 46 i 55 TWE, w: Wróbel A. (red.), Bychowska M., Daca M., Postulski W., Skibińska E., Szoplińska A., Twardowska-Mędrek I., Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej), Zakamycze, Kraków 2002.
30. Sokolewicz W., Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
31. Stępkowski A., Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze prawnej: sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Wydawnictwo Liber, Warszawa, 2010.
32. Strzyczkowski K., Konstytucyjna zasada społecznej gospodarki rynkowej jako podstawa tworzenia i stosowania prawa, w: Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, red. C. Kosikowski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
33. Szydło M., Reglamentacja działalności gospodarczej w prawie farmaceutycznym, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2002, nr 2.
34. Walaszek-Pyzioł A., Swoboda działalności gospodarczej, Księgarnia Akademicka, Kraków 1994.
35. Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Wolters Kluwer Polska SA, Kraków 1999.
36. Żurawik A., Interes publiczny w prawie gospodarczym, C. H. Beck, Warszawa 2013.
37. Żurawik A., Zasada wolności gospodarczej i jej ograniczenia, w: System prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 8a, C. H. Beck, Warszawa 2013.

Published

2019-08-05

How to Cite

Tworkowska-Baraniuk, A., & Zapolska, K. (2019). Public Health as a Premise for Restricting Economic Freedom – Remarks Based on Selected Jurisprudence. Studies and Work of the Collegium of Management and Finance , (165), 63–77. https://doi.org/10.33119/SIP.2018.165.4

Issue

Section

Articles