Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest określenie wpływu wywieranego przez orzecznictwo sądów administracyjnych na praktykę planistyczną w zakresie ochrony ładu przestrzennego. Zweryfikowano ten wpływ z perspektywy dwóch kluczowych stosowanych w praktyce (przez sądy, organy jednostek samorządu terytorialnego, uczestników gry o przestrzeń) systemów informacji prawnej: LEX i Legalis. To właśnie tezy orzecznicze zawarte w wymienionych systemach stanowią podstawę dla wyrażanych w kolejnych sprawach ocen oraz formułowania argumentów. Wybrano dwa kluczowe z perspektywy ochrony ładu przestrzennego i zakresu prawa własności w systemie gospodarki przestrzennej przepisy: art. 2 pkt 1 oraz art. 6. Wyniki wskazują, że w badanych systemach dominują orzeczenia ze wskazanej perspektywy neutralne. Niemniej bardzo silna jest reprezentacja orzeczeń umożliwiających poszerzanie możliwości zabudowy. Kluczowa wydaje się w tym kontekście reprezentacja orzeczeń w sposób bardziej precyzyjny definiujących ład przestrzenny, jak również wprost wskazujących nadrzędność ładu przestrzennego nad prawem własności. Pomimo braku klarownych podstaw prawnych sądy administracyjne powinny właśnie na ten kierunek zwrócić szczególną uwagę.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Cotella, G. (2014). Spatial planning in Poland between European influence and dominant market forces. W: Spatial planning systems and practices in Europe. A comparative perspective on continuity and changes: 255-277), M. Reimer, P. Getimis, H. Blotevogel (eds.). New York, NY: Routledge. DOI:10.4324/9781315852577.
- Gdesz, M. (2020). Ład przestrzenny z perspektywy orzecznictwa sądów administracyjnych. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 46-65, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
- Izdebski, H. (2013). Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
- Izdebski, W., Śleszyński, P., Malinowski, Z., Kursa, M. (2018). Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, N II/1/2018: 331-340.
- Korbel, W. (2017). Słabości miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w praktyce ich stosowania. W: Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa gospodarki przestrzennej: 103-116, W. Ratajczak, M. Szewczyk, J. Weltrowska (red.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
- Kowalewski, A. (2019). Interes publiczny i przestrzeń - kilka uwag. W: Zarządzanie rozwojem współczesnych miast: 265-267, J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Kowalewski, A., Mordasewicz, J., Osiatyński, J., Regulski, J., Stępień, J., Śleszyński, P. (2014). Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce - wybrane fragmenty raportu, Samorząd Terytorialny, 4: 5-21. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171274925 (dostęp: 14.03.2021).
- Kowalewski, A., Nowak, M. (2018). Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, procesy, skutki, rekomendacje. W: Studia nad chaosem przestrzennym: 128-136), A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CLXXXII, t. I. http://journals.pan.pl/dlibra/publication/125356/edition/109381/content (dostęp: 14.03.2021).
- Krawczyk, M. (2018). W poszukiwaniu ładu przestrzennego. W: Prawne problemy rozpraszania i koncentrowania zabudowy (33-44), T. Bąkowski (red.). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Kudłacz, T. (2015). Problems of Integration of Spatial and Socio-Economic Planning on Local In Poland. W: Integrated Development and Spatial Management of Urban Areas. Polish Experience. Studia Regionalia, 43/44: 42-52. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/112996/edition/98256/content (dostęp: 14.03.2021).
- Majda, T. (2020). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - uwarunkowania i przykłady dobrych praktyk. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 129-158, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
- Markowski, T. (2010). Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków. W: Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast: 12-31, P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.). Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
- Markowski, T. (2011). Funkcjonowanie gospodarki przestrzennej - założenia budowy modelu zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem. W: System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju: 25-44, T. Markowski, P. Żuber (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CXXXIV.
- Markowski, T. (2014). Zintegrowane planowanie rozwoju. W: Przyszłość Wolności, wymiar krajowy - regionalny - międzynarodowy: 335-367, A. Kukliński, J. Woźniak (red.). Kraków: Biblioteka Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju.
- Nowak, M. (2012). Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w gospodarowaniu i zarządzaniu przestrzenią. Warszawa: CeDeWu.
- Nowak, M. (2017a). Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej. Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CLXXV. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/118561/edition/103144/content (dostęp: 14.03.2021).
- Nowak, M. (2017b). The Stakeholders and Municipal Authorities in the Spatial Competition. Biuletyn KPZK PAN, 265: 22-35. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/115942/edition/100772/content (dostęp: 14.03.2021).
- Nowak, M. (2020). Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych. Warszawa: CH Beck.
- Nowak, M., Kreja, P. (2012). Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako instrument polityki przestrzennej w polskich metropoliach, Świat Nieruchomości, 2 (80): 4-9. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171252453 (dostęp: 14.03.2021).
- Nowak, M., Lorens, P. (2020). Ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Propozycje kierunku wykładni. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 104-128, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
- Nowak, M., Śleszyński, P., Ostrowska, A. (2020). Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej - perspektywa funkcjonalna i realizacyjna. Studium przypadku województwa mazowieckiego. Samorząd Terytorialny, 7-8: 109-128. http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171601587 (dostęp: 14.03.2021).
- Ostrowska, A. (2017). Rozważania nad istnieniem i istotą wolności zabudowy - głos w dyskusji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G, LXIV, I: 153-170. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171494032 (dostęp: 14.03.2021).
- Parysek, J. J. (2010). Urban policy in the context of contemporary urbanisation processes and development issues of Polish cities. Journal of Urban and Regional Analysis, 2 (2): 33-44. http://www.jurareview.ro/resources/pdf/volume_6_urban_policy_in_the_context_of_contemporary_urbanisation_wuprocesses_and_development_issues_of_polish_cities_abstract.pdf (dostęp: 14.03.2021).
- Reimer, M., Getimis, P., Blotevogel, H. (2014). Spatial planning systems and practices in Europe: a comparative perspective. W: Spatial planning systems and practices in Europe. A comparative perspective on continuity and changes: 1-20, M. Reimer, P. Getimis, H. Blotevogel (eds.). New York, NY: Routledge. DOI: 10.4324/9781315852577.
- Rzucidło, I. (2020). Uzasadnienie orzeczenia sądowego. Ujęcie teoretyczne a poglądy orzecznictwa. Warszawa: Wolters Kluwer.
- Śleszyński, P. (2018a). Potencjalne koszty odszkodowawcze związane z niewłaściwym planowaniem przestrzennym w gminach. W: Koszty chaosu przestrzennego: 404-424, A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, 182. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/123416/edition/107645/content (dostęp: 14.03.2021).
- Śleszyński, P. (2018b). Społeczno-ekonomiczne skutki chaosu przestrzennego dla osadnictwa i struktury funkcjonalnej terenów. W: Koszty chaosu przestrzennego: 29-80, A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, 182. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/123405/edition/107634/content (dostęp 14.03.2021).
- Śleszyński, P., Kowalewski, A., Markowski, T., Legutko-Kobus, P., Nowak, M. (2020). The Contemporary Economic Costs of Spatial Chaos: Evidence from Poland. Land, 9 (7): 2-28. DOI: 10.3390/land9070214.
- Woźniak, M. (2018). Interes publiczny i interes indywidualny w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Opole: Uniwersytet Opolski.
- Zachariasz, I. (2015). Nowelizacja prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego. W: Sprawne państwo. Propozycje zmian w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego: 118-134, P. Kopyciński (red.). Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
- Zybała, A. (2019). Polityka przestrzenna i jej rezultaty w warunkach rosnącej złożoności jej problemów. Studia z Polityki Publicznej, 6 (2): 103-122. DOI: 10.33119/KSzPP/2019.2.5.
Referencje
Cotella, G. (2014). Spatial planning in Poland between European influence and dominant market forces. W: Spatial planning systems and practices in Europe. A comparative perspective on continuity and changes: 255-277), M. Reimer, P. Getimis, H. Blotevogel (eds.). New York, NY: Routledge. DOI:10.4324/9781315852577.
Gdesz, M. (2020). Ład przestrzenny z perspektywy orzecznictwa sądów administracyjnych. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 46-65, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
Izdebski, H. (2013). Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
Izdebski, W., Śleszyński, P., Malinowski, Z., Kursa, M. (2018). Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, N II/1/2018: 331-340.
Korbel, W. (2017). Słabości miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w praktyce ich stosowania. W: Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa gospodarki przestrzennej: 103-116, W. Ratajczak, M. Szewczyk, J. Weltrowska (red.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
Kowalewski, A. (2019). Interes publiczny i przestrzeń - kilka uwag. W: Zarządzanie rozwojem współczesnych miast: 265-267, J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kowalewski, A., Mordasewicz, J., Osiatyński, J., Regulski, J., Stępień, J., Śleszyński, P. (2014). Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce - wybrane fragmenty raportu, Samorząd Terytorialny, 4: 5-21. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171274925 (dostęp: 14.03.2021).
Kowalewski, A., Nowak, M. (2018). Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, procesy, skutki, rekomendacje. W: Studia nad chaosem przestrzennym: 128-136), A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CLXXXII, t. I. http://journals.pan.pl/dlibra/publication/125356/edition/109381/content (dostęp: 14.03.2021).
Krawczyk, M. (2018). W poszukiwaniu ładu przestrzennego. W: Prawne problemy rozpraszania i koncentrowania zabudowy (33-44), T. Bąkowski (red.). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Kudłacz, T. (2015). Problems of Integration of Spatial and Socio-Economic Planning on Local In Poland. W: Integrated Development and Spatial Management of Urban Areas. Polish Experience. Studia Regionalia, 43/44: 42-52. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/112996/edition/98256/content (dostęp: 14.03.2021).
Majda, T. (2020). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - uwarunkowania i przykłady dobrych praktyk. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 129-158, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
Markowski, T. (2010). Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków. W: Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast: 12-31, P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.). Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
Markowski, T. (2011). Funkcjonowanie gospodarki przestrzennej - założenia budowy modelu zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem. W: System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju: 25-44, T. Markowski, P. Żuber (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CXXXIV.
Markowski, T. (2014). Zintegrowane planowanie rozwoju. W: Przyszłość Wolności, wymiar krajowy - regionalny - międzynarodowy: 335-367, A. Kukliński, J. Woźniak (red.). Kraków: Biblioteka Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju.
Nowak, M. (2012). Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w gospodarowaniu i zarządzaniu przestrzenią. Warszawa: CeDeWu.
Nowak, M. (2017a). Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej. Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CLXXV. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/118561/edition/103144/content (dostęp: 14.03.2021).
Nowak, M. (2017b). The Stakeholders and Municipal Authorities in the Spatial Competition. Biuletyn KPZK PAN, 265: 22-35. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/115942/edition/100772/content (dostęp: 14.03.2021).
Nowak, M. (2020). Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych. Warszawa: CH Beck.
Nowak, M., Kreja, P. (2012). Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako instrument polityki przestrzennej w polskich metropoliach, Świat Nieruchomości, 2 (80): 4-9. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171252453 (dostęp: 14.03.2021).
Nowak, M., Lorens, P. (2020). Ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Propozycje kierunku wykładni. W: Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej: 104-128, M. Nowak (red.). Warszawa: Wolters Kluwer.
Nowak, M., Śleszyński, P., Ostrowska, A. (2020). Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej - perspektywa funkcjonalna i realizacyjna. Studium przypadku województwa mazowieckiego. Samorząd Terytorialny, 7-8: 109-128. http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171601587 (dostęp: 14.03.2021).
Ostrowska, A. (2017). Rozważania nad istnieniem i istotą wolności zabudowy - głos w dyskusji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G, LXIV, I: 153-170. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171494032 (dostęp: 14.03.2021).
Parysek, J. J. (2010). Urban policy in the context of contemporary urbanisation processes and development issues of Polish cities. Journal of Urban and Regional Analysis, 2 (2): 33-44. http://www.jurareview.ro/resources/pdf/volume_6_urban_policy_in_the_context_of_contemporary_urbanisation_wuprocesses_and_development_issues_of_polish_cities_abstract.pdf (dostęp: 14.03.2021).
Reimer, M., Getimis, P., Blotevogel, H. (2014). Spatial planning systems and practices in Europe: a comparative perspective. W: Spatial planning systems and practices in Europe. A comparative perspective on continuity and changes: 1-20, M. Reimer, P. Getimis, H. Blotevogel (eds.). New York, NY: Routledge. DOI: 10.4324/9781315852577.
Rzucidło, I. (2020). Uzasadnienie orzeczenia sądowego. Ujęcie teoretyczne a poglądy orzecznictwa. Warszawa: Wolters Kluwer.
Śleszyński, P. (2018a). Potencjalne koszty odszkodowawcze związane z niewłaściwym planowaniem przestrzennym w gminach. W: Koszty chaosu przestrzennego: 404-424, A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, 182. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/123416/edition/107645/content (dostęp: 14.03.2021).
Śleszyński, P. (2018b). Społeczno-ekonomiczne skutki chaosu przestrzennego dla osadnictwa i struktury funkcjonalnej terenów. W: Koszty chaosu przestrzennego: 29-80, A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.). Warszawa: Studia KPZK PAN, 182. https://journals.pan.pl/dlibra/publication/123405/edition/107634/content (dostęp 14.03.2021).
Śleszyński, P., Kowalewski, A., Markowski, T., Legutko-Kobus, P., Nowak, M. (2020). The Contemporary Economic Costs of Spatial Chaos: Evidence from Poland. Land, 9 (7): 2-28. DOI: 10.3390/land9070214.
Woźniak, M. (2018). Interes publiczny i interes indywidualny w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Opole: Uniwersytet Opolski.
Zachariasz, I. (2015). Nowelizacja prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego. W: Sprawne państwo. Propozycje zmian w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego: 118-134, P. Kopyciński (red.). Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
Zybała, A. (2019). Polityka przestrzenna i jej rezultaty w warunkach rosnącej złożoności jej problemów. Studia z Polityki Publicznej, 6 (2): 103-122. DOI: 10.33119/KSzPP/2019.2.5.