Zrównoważona konsumpcja i produkcja a zachowania konsumentów

Anna Dąbrowska; Liudmiła Shulhina

doi:10.33119/SIP.2024.196.7

Autor

Anna Dąbrowska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Liudmiła Shulhina Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

DOI:

https://doi.org/10.33119/SIP.2024.196.7

Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój, zrównoważona konsumpcja, zrównoważona produkcja

Abstrakt

Jednym z 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju jest zapewnienie wzorców zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Dwunasty globalny cel odnosi się do promowania efektywnego zużycia energii i innych zasobów, trwałej infrastruktury, dostępu do podstawowych usług, godziwych miejsc pracy, w tym w sektorze środowiskowym, oraz lepszej jakości życia. Obejmuje trzy wymiary – gospodarczy/ekonomiczny, społeczny i środowiskowy. Szczególne znaczenie przypisano zmniejszeniu zużycia środków oraz skali degradacji i zanieczyszczeń. Celem artykułu jest identyfikacja zachowań polskich konsumentów w kontekście zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Powodzenie działań w znacznej mierze zależy od konsumentów, ich społecznie odpowiedzialnych postaw w tych trzech wymiarach. Badania prowadzone przez Instytut Zarządzania SGH od 2021 r. pt. Barometr Społecznie Odpowiedzialnego Konsumenta wskazują na korzystne tendencje zmian. W niniejszym artykule przestawione zostaną wyniki IV edycji badania wskazujące na świadomość konsumentów wobec celu zrównoważonego rozwoju, czyli zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Badania prowadzone są techniką CAWI na liczącej ponad 1000 osób próbie dorosłych Polaków, reprezentatywnej ze względu na wiek, płeć i klasę miejscowości zamieszkania.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Dokumenty prawne

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie dłuższego cyklu życia produktów: korzyści dla konsumentów i przedsiębiorstw (2016/2272 (INI) (2018/C 334/06), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 19.9.2018.

Wydawnictwa zwarte

Barometr Społecznej Odpowiedzialności Konsumenta IV fala. Raport ze wspólnego przedsięwzięcia SGH i ABR Sesta sp. z o.o., Warszawa 2024.

Bauman, Z. (2008). Bauman o popkulturze. Wypisy. Warszawa: Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie.

CBOS (2022). Obawy i oczekiwania Polaków. Komunikat z badań nr 35.

Dąbrowska, A., Janoś-Kresło, M. (2022). Społeczna odpowiedzialność konsumenta w czasie pandemii. Badania międzynarodowe. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

GUS (2014). Prognoza ludności na lata 2014–2050 (opracowana 2014 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

Jastrzębska-Smolaga, H. (2000). W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Leonard, A. (2011). The Story of Stuff: The Impact of Overconsumption on the Planet, Our Communities, and Our Health-And How We Can Make It Better. New York: Free Press.

Patrzałek, W. (2019), Dekonsumpcja. Motywy. Cele. Funkcje. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Rifkin, J. (2001). Koniec pracy, schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Artykuły naukowe

Buerke, A., Straatmann, T., Lin-Hi, N., Müller, K. (2017). Consumer awareness and sustainability-focused value orientation as motivating factors of responsible consumer behavior, Review of Managerial Science, 11 (4), s. 959–991.

Wnuk, M. (2013). Hedonizm, eudajmonizm oraz przepływ/zaangażowanie jako trzy nurty badań nad szczęściem, Hygeia Public Health, 48 (3), s. 285.

Materiały internetowe

Business Insider Polska (2023). Wyrzucamy skarby do śmietnika. Złoto w elektrośmieciach, https://businessinsider.com.pl/technologie/zloto-w-elektrosmieciach-wyrzucamy-skarbydo-smietnika/1vx0eqe (dostęp: 15.01.2024).

Deloitte (2023). Raport Global Marketing Trends 2023, lipiec 2023, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/deloitte-digital/Articles/raport-global-marketing-trends-2023.html (dostęp: 20.01.2024).

Demagog (2021). Głód i niedożywienie na świecie. Najnowsze dane ONZ, https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/glod-i-niedozywienie-na-swiecie-najnowsze-dane-onz/ (dostep:

01.2024).

EcoEkonomia (2022). Miliony elektrośmieci w polskich domach, https://ecoekonomia.pl/2022/03/31/miliony-elektrosmieci-w-polskich-domach/ (dostęp: 10.01.2024).

ENB (b.d.). Oslo Roundtable on Sustainable Production and Consumption, https://enb.iisd.org/consume/oslo004.html (dostęp: 20.01.2024).

European Environment Agency (2022). Utrzymanie kursu na zrównoważoną Europę, https://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-eea-2022‑utrzymanie-kursu (dostęp 15.01.2024).

FOB (2023). Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2022. Dobre praktyki”. Warszawa: Forum Odpowiedzialności Biznesu.

IAB (20240). IAB Polska/PwC AdEx 2023Q3, https://www.iab.org.pl/kategorie/baza-wiedzy/rok/2023/ (dostęp: 15.01.2024).

Johannesburg Summit (2002). Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju Johanesburg, https://www.unic.un.org.pl/johannesburg/ (dostęp: 15.01.2024).

Machniewski, S. (2022). Utylizacja elektrośmieci – jak to się odbywa i czy recykling elektrośmieci się opłaca?, https://tech.wp.pl/utylizacja-elektrosmieci-jak-to-sie-odbywa-i-czy-recyklingelektrosmieci-sie-oplaca,6849113459149664a (dostęp: 10.01.2024).

Meadows, D. H., Meadows, D. I., Randers, J., Behrens, III W. W. (1972). The Limits to Growth: A Report to The Club of Rome, https://web.ics.purdue.edu/~wggray/Teaching/His300/Illustrations/Limits-to-Growth.pdf (dostęp: 10.01.2024).

Ministerstwo Cyfryzacji (b.d.). Niebezpieczne reklamy w wyszukiwarkach – jak się nie dać złapać cyberoszustom?, https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/niebezpieczne-reklamy-w-wyszukiwarkach-jak-sie-nie-dac-zlapac-cyberoszustom- (dostęp: 20.01. 2024).

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (b.d.). Nie marnuj żywności szkoda planety, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/4xp-czyli-szanuj-zywnosc (dostęp: 10.01.2024).

Mintel (b.d.). Globalne trendy konsumenckie 2030, https://polska.mintel.com/blog/trendy/globalne-trendy-konsumenckie-2030‑firmy-mintel-w-jaki-sposob-siedem-czynnikow-wplywajacych-na-zachowanie-konsumentow-bedzie-ksztaltowac-globalne-rynki-przez-kolejne-

‑lat (dostęp: 15.01.2024).

Roose, K. (2014). The Sharing Economy Isn’t About Trust, Its About Desperation, New York Magazine, April 24.

RP Media (2023). Wydatki na reklamę w 2023 r. Group M: w Polsce wzrost, ale nieznaczny, https://www.rp.pl/media/art38050761‑wydatki-na-reklame-w-2023‑r-groupm-w-polscewzrost- ale-nieznaczny (dostęp: 15.01.2024).

Serwis RP (b.d.). https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/zrownowazona-konsumpcja-(dostęp: 20.01.2024)

Wiadomości Handlowe (2023). Za duże opakowanie produktu zniechęca do zakupu. Konsumenci wolą mniejsze paczki, https://www.wiadomoscihandlowe.pl/opakowania-i-recykling/za-duze-opakowanie-produktu-zniecheca-do-zakupu-konsumenci-wola-mniejsze-paczki-2485693 (dostęp: 20.07.2023).