Abstrakt
Współczesne kluby piłkarskie, działając w coraz bardziej skomercjalizowanym otoczeniu, zostały zmuszone do redefinicji swoich strategii oraz modeli funkcjonowania. Przemiana sportu ze sposobu aktywnego spędzania wolnego czasu w pełnoprawny sektor rynkowy sprawiła, że model działania drużyn piłkarskich zaczął obejmować trzy nowe obszary – finansowy, marketingowy i społeczny. W wyniku przemian zachodzących w ich otoczeniu, kluby zostały zmuszone do coraz częstszego uwzględniania potrzeb różnorodnych interesariuszy, od sponsorów, przez właścicieli, aż po kibiców. Powstał także model biznesowy klubów piłkarskich, oparty na komplementarności dwóch obszarów – sportowego i finansowego. Słaba kondycja finansowa drużyn piłkarskich (38% europejskich klubów charakteryzuje się ujemnymi kapitałami własnymi) budzi jednak duże wątpliwości co do jego skuteczności.
W przeprowadzonym badaniu, podjęto próbę zidentyfikowania, które z czynników ekonomicznych i sportowych mają największy wpływ na wartość akcji klubów piłkarskich. W tym celu dokonano analizy opartej na wartościach współczynników korelacji pomiędzy kursami akcji a zidentyfikowanymi czynnikami.
Z przeprowadzonego badania wyłania się obraz klubów piłkarskich jako podmiotów opierających swoją wartość głównie na posiadanym potencjale marketingowym. O wartości części drużyn (FC Porto i S. C. Braga) decydowała również przewaga konkurencyjna nad innymi drużynami w obszarze działalności transferowej.
Full Text
Bibliografia
Antonowicz D., Kossakowski R., Szlendak T. [2011], Piłkarz jako marka i peryferyjny kibic jako aborygen. O wybranych społecznych konsekwencjach komercjalizacji sportu, „Studia Socjologiczne”, nr 3 (202), https://repozytorium.umk.pl/handle/item/1886 (dostęp: 16.05.2024).
AS Roma [2018], Relazione Finanziara Annuale per L’esercizio chiuso al 30 Giugno 2018, s. 58–61, https://www.footballfinance.de/en/roma (dostęp: 6.06.2024).
AS Roma [2020], Annual Financial Report for the Financial Year ended as at 30 June 2020, s. 65–67, https://www.footballfinance.de/en/roma (dostęp: 6.06.2024).
AS Roma [2022], Relazione Finanziara Annuale per L’esercizio chiuso al 30 Giugno 2022, s. 41–44, https://www.footballfinance.de/en/roma (dostęp: 6.06.2024).
Borussia Dortmund [2016], Annual Report 2015/2016, s. 136–138, 164, https://aktie.bvb.de/en/publications/annual-reports-2/ (dostęp: 8.06.2024).
Borussia Dortmund [2018], Annual Report 2017/2018, s. 148–150, 170, https://aktie.bvb.de/en/publications/annual-reports-2/ (dostęp: 8.06.2024).
Borussia Dortmund [2019], Annual Report 2018/2019, s. 156–160, 183, https://aktie.bvb.de/en/publications/annual-reports-2/ (dostęp: 8.06.2024).
Borussia Dortmund [2021], Annual Report 2020/2021, s. 174–178, 195, https://aktie.bvb.de/en/publications/annual-reports-2/ (dostęp: 8.06.2024).
Borussia Dortmund [2023], Annual Report 2022/2023, s. 124–129, 165, https://aktie.bvb.de/en/publications/annual-reports-2/ (dostęp: 8.06.2024).
Deloitte [2022], Ranking przychodów klubów piłkarskich „Piłkarska Liga Finansowa – sezon 2021/2022”, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/consumer-business/articles/raport-pilkarska-liga-finansowa-sezon-2021–2022.html (dostęp: 11.03.2024).
FC Porto – Futebol, SAD [2015], Management Report & Consolidated Accounts 2014/2015, s. 28–32, https://www.fcporto.pt/en/club/institutional (dostęp: 10.06.2024).
FC Porto – Futebol, SAD [2017], Management Report & Consolidated Accounts 2016/2017, s. 31–35, https://www.fcporto.pt/en/club/institutional (dostęp: 10.06.2024).
FC Porto – Futebol, SAD [2019], Annual Report 2018/2019, s. 27–31, https://www.fcporto.pt/en/club/institutional (dostęp: 10.06.2024).
FC Porto – Futebol, SAD [2021], Annual Report 2020/2021, s. 29–33, https://www.fcporto.pt/en/club/institutional (dostęp: 10.06.2024).
FC Porto – Futebol, SAD [2023], Annual Report 2022/2023, s. 35–39, https://www.fcporto.pt/en/club/institutional (dostęp: 10.06.2024).
Garstecki D. [2018], Wpływ czynników finansowych i pozafinansowych na wartość marki klubów piłkarskich – model ekonometryczny, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 503, s. 144–155, https://www.dbc.wroc.pl/Content/41104/PDF/Garstecki_Wplyw_Czynnikow_Finansowych_i_Pozafinansowych_Na_Wartosc_2018.pdf (dostęp: 1.07.2024).
Investing.com [2022], Notowania akcji – AS Roma SpA (ASR), https://pl.investing.com/equities/as-roma-spa (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024a], Notowania akcji – Borussia Dortmund GmbH & Co KGaA (BVB), https://pl.investing.com/equities/borussia-dortmund-gmbh---co-kgaa (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024b], Notowania akcji – Futebol Clube Do Porto (FCPP), https://pl.investing.com/equities/futebol-clube-do-porto (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024c], Notowania akcji – Juventus Football Club SpA (JUVE), https://pl.investing.com/equities/juventus-footbal-club-spa (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024d], Notowania akcji – Manchester United Ltd (MANU), https://pl.investing. com/equities/manchester-united-plc (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024e], Notowania akcji – Sporting Clube de Braga Futebol SAD (SCLB), https://pl.investing.com/equities/sporting-clube-de-braga-futebol-sad (dostęp: 2.06.2024).
Investing.com [2024f ], Notowania akcji – SS Lazio SpA (LAZI), https://pl.investing.com/equities/ss-lazio-spa (dostęp: 2.06.2024).
Juventus [2015], Annual Financial Report 2015, s. 66–71, https://www.juventus.com/en/club/investor-relations/statements/reports#0--season-2014–15 (dostęp: 7.06.2024).
Juventus [2017], Annual Financial Report 2017, s. 65–70, https://www.juventus.com/en/club/investor-relations/statements/reports#0--season-2016–17 (dostęp: 7.06.2024).
Juventus [2019], Annual Financial Report 2019, s. 40–45, https://www.juventus.com/en/club/investor-relations/statements/reports#0--season-2018–19 (dostęp: 7.06.2024).
Juventus [2021], Annual Financial Report 2021, s. 58–63, https://www.juventus.com/en/club/investor-relations/statements/reports#0--season-2020–21 (dostęp: 7.06.2024).
Juventus [2023], Annual Financial Report 2023, s. 53–58, https://www.juventus.com/en/club/investor-relations/statements/reports#0--season-2022–23 (dostęp: 7.06.2024).
Kośny M., Peternek P. [2011], Kilka uwag o testowaniu istotności współczynnika korelacji, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu”, nr 20, s. 343.
Manchester United [2017], Manchester United Plc 2017 Annual Report on Form 20F, s. 118–123, https://ir.manutd.com/financial-information/annual-reports/2017.aspx (dostęp: 6.06.2024).
Manchester United [2020], Manchester United Plc 2020 Annual Report on Form 20F, s. 113–119, https://ir.manutd.com/financial-information/annual-reports/2020.aspx (dostęp: 6.06.2024).
Manchester United [2023], Manchester United Plc 2023 Annual Report on Form 20F, s. 108–113, https://ir.manutd.com/financial-information/annual-reports/2023.aspx (dostęp: 6.06.2024).
Pawlak Z., Smoleń A. [2011], Finanse zawodowych klubów piłkarskich w świetle rocznych sprawozdań finansowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu”, nr 168, s. 291–303, https://bazekon.uek.krakow.pl/zeszyty/171192743 (dostęp: 1.07.2024).
Perechuda I. [2016], Wybrane perspektywy wartości firmy na przykładzie klubów piłkarskich we Włoszech, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 283, s. 75–86.
Pietrzyk A. [2022], Sukces klubu sportowego − ujęcie naukowe i pragmatyczne na przykładzie polskich klubów piłkarskich, „Academic Review of Business and Economics”, nr 2 (1), https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_22367_arbe_2022_02_07 (dostęp: 1.07.2024).
Pitts B. G., Stotlar D. K. [2002], Fundamentals of Sport Marketing, Fitness Information Technology, Morgantown.
S. C. Braga [2016], Relatorio & Contas – S. C. Braga Futebol SAD 2015/2016, s. 41–44, https://scbraga.pt/administrativo/#relatriosandampcontas (dostęp: 10.06.2024).
S. C. Braga [2017], Relatorio & Contas – S. C. Braga Futebol SAD 2016/2017, s. 38–41, https://scbraga.pt/administrativo/#relatriosandampcontas (dostęp: 10.06.2024).
S. C. Braga [2019], Relatorio & Contas – S. C. Braga Futebol SAD 2018/2019, s. 54–57, https://scbraga.pt/administrativo/#relatriosandampcontas (dostęp: 10.06.2024).
S. C. Braga [2021], Relatorio & Contas – S. C. Braga Futebol SAD 2020/2021, s. 68–71, https://scbraga.pt/administrativo/#relatriosandampcontas (dostęp: 10.06.2024).
S. C. Braga [2023], Relatorio & Contas – S. C. Braga Futebol SAD 2022/2023, s. 69–72, https://scbraga.pt/administrativo/#relatriosandampcontas (dostęp: 10.06.2024).
Siemion K. [2018], Obrót akcjami klubów sportowych, „Studia Prawnoustrojowe”, nr 39, https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=786067 (dostęp: 14.05.2024).
Smoleń A., Pawlak Z. [2016], Strategie marketingowe zawodowych klubów sportowych, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa.
SS Lazio [2017], Bilancio al 30 Giugno 2017, s. 24–36, https://www.footballfinance.de/en/laziorom (dostęp: 6.06.2024).
SS Lazio [2019], Bilancio al 30 Giugno 2019, s. 24–36, https://www.footballfinance.de/en/laziorom (dostęp: 6.06.2024).
SS Lazio [2021], Relazione Finanziaria Annuale al 30 Giugno 2021, s. 28–36, https://www.footballfinance.de/en/laziorom (dostęp: 6.06.2024).
SS Lazio [2023], Relazione Finanziaria Annuale al 30 Giugno 2023, s 24–32, https://www.footballfinance.de/en/laziorom (dostęp: 6.06.2024).
UEFA [2023], The European Club Finance and Investment Landscape, UEFA Intelligence Centre, https://ecfil.uefa.com/2023 (dostęp: 13.04.2025).
Waśkowski Z. [2007], Uwarunkowania i sposoby wdrażania orientacji marketingowej w klubach sportowych, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań, https://www.ceeol.com/search/book-detail?id=857722 (dostęp: 23.05.2024).
Williams J. [2006], ‘Protect Me From What I Want’: Football Fandom, “Celebrity Cultures and ‘New’ Football in England, “Soccer and Society“, no 7 (1), s. 96–114, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14660970500355637 (dostęp: 18.06.2024).
Wyszyński A. [2017], Efektywność klubów piłkarskich w Polsce, „Ekonomista”, nr 3, s. 294–322, https://archiwum.pte.pl/pliki/1/8905/Ekonomista2017-3_59–87.pdf (dostęp: 1.07.2024).
Wyszyński A. [2021], Niewypłacalność zawodowych klubów piłki nożnej, „Ekonomista”, nr 1, s. 142–166, https://archiwum.pte.pl/pliki/1/8905/Ekonomista_21-1_142-166.pdf (dostęp: 3.07.2024).
Autor
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.