Arbitraż na rynku sztuki na przykładzie dzieł artystów z kręgu Młodej Polski
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2025.202.4Słowa kluczowe:
inwestycje alternatywne, rynek sztuki, efektywność rynków finansowychAbstrakt
W ostatnich latach można zaobserwować wzrost zainteresowania inwestorów alternatywnymi aktywami, co stało się szczególnie widoczne po wybuchu pandemii COVID-19. W grupie tych obiektów na uwagę zasługują prace artystów z kręgu Młodej Polski (lata: 1890–1918). Generalnie na rynku sztuki wyróżnia się dwa podstawowe sposoby inwestowania. Pierwszym jest zakup dzieła polskiego artysty na rynku polskim, utrzymanie go w portfelu inwestycyjnym przez pewien czas i dalsza jego odsprzedaż na rynku polskim. Z kolei drugi polega na zakupie dzieła polskiego artysty za granicą (są to tzw. polonika), sprowadzenie dzieła do kraju i jego sprzedaż na rynku polskim. W artykule wykazano występowanie nieefektywności cen na rynku dzieł sztuki w Polsce, objawiającej się wyższymi stopami zwrotu w inwestycje polskich artystów za granicą i odsprzedażą ich dzieł na rynku polskim. Ponadto wykazano, że inwestycje w prace twórców Młodej Polski na rynku polskim przyniosły w analizowanym okresie stopy zwrotu wyższe niż stopy zwrotu z indeksu WIG, S&P 500, złota i inflacji. Przeprowadzono badania stóp zwrotu dzieł dla wybranych jedenastu artystów Młodej Polski oraz w podziale na następujące segmenty rynku sztuki: obraz olejny, rysunek – akwarela, fotografia i litografia.
Downloads
Bibliografia
Wydawnictwa zwarte
Cacharani, R., Fernandez, M. (2023). Performance of Art as an Asset Class. Art & Finance Report. Deloitte, s. 310–321.
Ginsburgh, V., Mei, J., Moses, M. (2006). On the Computation of Price Indices. W: Handbook of Economics of Art and Culture, V. Ginsburg, D. Throsby (eds.). Amsterdam: Elsevier.
Kunzle, C., Lagasse, J. (2023). Global Art Market Review. Art & Finance Report. Deloitte.
Ostrowska, E. (2011). Portfel inwestycyjny, klasyczny i alternatywny. Warszawa: C. H. Beck.
Schultheis, F., Single, E., Koefeler, R., Mazzurana, T. (2016). Art Unlimited? Dynamics and Paradoxes of a Globalizing Art World. Bielefeld: Verlag.
Artykuły naukowe
Agnello, R., Pierce, R. (1996). Financial Returns, Price Determinants, and Genre Effects in American Art Investment, Journal of Cultural Economics, 2 (4), s. 359–383.
Alfonso, L. (2012). Ut Oeconomia Pictura: How the Global Art Market is Changing the Dominant Canons, International Journal of Arts, 6 (2), s. 53–59.
Ashenfelter, O., Graddy, K. (2003). Auctions and the Price of Art, Journal of Economic Literature, 41, s. 763–787.
Białynicka-Birula, J. (2018). Changes in the Global Art Market, Oeconomia Copernicana, 9 (4), s. 695–714.
Botha, F., Snowball, J., Scott, B. (2016). Art Investment in South Africa: Portfolio Diversification and Market Efficiency, South African Journal of Economic and Management Sciences, 9 (3), s. 358–368.
Buelens, N., Ginsburgh, V. (1993). Revisiting Baumol’s Art as a Floating Crap Game, American Economic Review, 76 (2), s. 10–14.
Candela, G., Scorcu, A. (1997). A Price Index for Art Market Auctions, Journal of Cultural Economics, 21, s. 175–196.
Cardell, S., Kling, J., Petry, G. (1995). Stamp Returns and Economic Factors, Southern Economic Journal, 56 (2), s. 411–427.
Chanel, O., Gerard-Varet, L., Ginsburgh, V. (1994). Prices and Returns on Paintings: An Exercise on How to Price the Priceless, Geneva Paper on Risk and Insurance Theory, 19, s. 7–21.
Cichorska, J. (2015). Rozwój rynku sztuki jako przykład inwestycji alternatywnych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H Oeconomia, 4, s. 69–83.
Collins, A., Scorcu, A., Zanola, R. (2009). Reconsidering Hedonic Art Price Indexes, Economic Letters, 104 (2), s. 57–60.
Czujack, C. (1997). Picasso at Auctions, 1963–1994, Journal of Cultural Economics, 21, s. 229–247.
David, G., Oosterlinck, K., Szafarz, A. (2013). Art Market Inefficiency, Economic Letters, 121 (1), s. 23–35.
Dluhopolska, T. (2025). Investing in Works of Art: Analysis of the Global Art Market Dynamics and Current Trends of Its Development, Journal of European Economy, 1 (24), s. 113–130.
Frey, B., Pommerenhe, W. (1989). Art Investment: An Empirical Inquiry, Southern Economic Journal, 56, s. 396–409.
Garay, U. (2021). Determinants of Art Prices and Performance by Movements: Long-run Evidence from an Emerging Market, Journal of Business Research, 127, s. 413–426.
Garay, U., Vielma, G., Villalobos, E. (2017). El Arte como Alternativa de Inversión: El caso de Argentina, Academia Revista Latinoamericana de Administración, 30 (3), s. 362–382.
Goetzmann, W. (1993). Accounting for Taste: Art and Financial Markets over Three Centuries, American Economic Review, 83 (5), s. 1370–1376.
Grabowska, A. (2012). Inwestycje alternatywne na rynku sztuki, Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek, 42 (1), s. 37–45.
Grabowska, A. (2012). Inwestycje na rynku sztuki jako narzędzie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego w dobie kryzysów na rynkach finansowych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 247, s. 106–114.
Hodgson, D., Vorkink, K. (2004). Asset Pricing Theory and the Valuation of Canadian Paintings, The Canadian Journal of Economics, 37, s. 629–655.
Kompa, K., Witkowska, D. (2013). Indeks rynku sztuki. Badania pilotażowe dla wybranych malarzy polskich, Zarządzanie i Finanse, 3 (2), s. 33–50.
Kraeussl, R., Logher, R. (2010). Emerging Art Markets, Emerging Markets Review, 11 (4), s. 301–318.
Locatelli-Biey, M., Zanola, R. (2002). The Sculpture Market: An Adjacent Year Regression Index, Journal of Cultural Economics, 26, s. 65–78.
Lucińska, A. (2015). The Art Market In the European Union, International Advances in Economic Research, 21 (1), s. 67–79.
Marre, M., Docclo, S., Ginsburgh, V. (1994). Returns of Impressionist, Modern and Contemporary European Paintings, Annales d’Economie et Statistique, 35, s. 143–181.
Matsumoto, K., Adoh, S., Hoban, J. (1994). Rates of Return on Art Objects, the Fisher Hypothesis and Inflationary Expectations, Financial Review, 29 (4), s. 495–519.
Melnyk, Y. (2015). Zarządzanie ryzykiem na rynku sztuki, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 376, s. 185–194.
Miliszkiewicz, J. (2025). Kliencie, na rynku sztuki broń się sam, Rzeczpospolita, 15.01.2025, s. A16.
Muntenau, A., Pece, A. (2015). Investigating the Art Market Efficiency, Procedia Social and Behavioral Sciences, 59 (1), s. 82–88.
Niedzielska, A. (2023). Globalny rynek sztuki w obliczu kryzysów 2008 oraz 2020 roku, TECHNE, 11, s. 259–277.
Pawłyszyn, Ł. (2012). Rynek sztuki jako alternatywa dla rozwoju tradycyjnej, bankowej oferty depozytowej, Politeja, 21 (9), s. 545–562.
Pesando, J. (1993). Art as an Investment: The Market of Modern Prints, American Economic Review, 83 (5), s. 1075–1089.
Potrykus, M. (2013). Rynek inwestowania w sztukę jako przykład inwestycji alternatywnej, Zarządzanie i Finanse, 4 (2), s. 343–356.
Rengers, M., Velthuis, O. (2002). Determinants of Price for Contemporary Art in Dutch Galleries, Journal of Cultural Economics, 26, s. 1–28.
Renneboog, L., Houtte, T. (2002). The Monetary Appreciation of Paintings: From Realism to Magritte, Cambridge Journal of Economics, 26 (3), s. 331–357.
Renneboog, L., Spaenjers, C. (2013). Buying Beauty: On Prices and Returns in the Art Market, Management Science, 59 (1), s. 36–53.
Shi, Y., Conroy, P., Wang, M., Dang, C. (2018). The Investment Performance of Art in Mainland China, Emerging Markets Finance and Trade, 54 (6), s.1358–1374.
Srivastava, A., Babu, S. (2016). Art as an Alternative Investment vis-à-vis Stock: A Study, International Journal of Arts-based Educational Research, 14 (7), s. 5327–5341.
Witkowska, D., Lucińska, A. (2015). Hedoniczny indeks cen obrazów sprzedanych na polskim rynku aukcyjnym w latach 2007–2013, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse. Rynki finansowe. Ubezpieczenia Rynek kapitałowy: skuteczne inwestowanie, s. 515–527.
Worthington, A., Higgs, H. (2005). Financial Returns and Price Determinants in the Australian Art Market, 1973–2003, The Economic Record, 81 (253), s. 113–123.
Strony internetowe
Gajewski, M. (2024). Artinfo.pl ogłasza wyniki rynku sztuki za 2023 rok, http://artinfo.pl,2024 (dostęp: 16.01.2025).
Podsiadała, P. (2024). Prognoza 2024, http://artinfo.pl,2024 (dostęp: 12.01.2025).
http://artprice.com (dostęp: 12.11.2024).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
