Nr 192 (2023): Studia i Prace

Od Rady Naukowej
Przekazujemy w Państwa ręce 192 numer Studiów i Prac Kolegium Zarządzania i Finansów. Poruszono w nim zagadnienia dotyczące m.in. sporów sądowych między bankami a ich klientami w kontekście kredytów walutowych, faktoringu, poziomu edukacji finansowej w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej, wynagradzania sygnalistów, wartości kapitału intelektualnego, wskaźnika koncentracji właścicielskiej i wyceny giełdowej przedsiębiorstw, dezintermediacji banków, wybranych działań legislacyjnych inicjowanych w ostatniej dekadzie na szczeblu unijnym w zakresie sprawozdawczości CSR, instrumentów finansowych, takich jak weksel własny i weksel własny in blanco, czy narzędzi ekonomii behawioralnej stosowanych w sytuacji zagrożenia nadzwyczajnym, nieoczekiwanym i wielkoskalowym kryzysem. Spektrum zagadnień związanych z naukami społecznymi jest zatem bardzo szerokie.
Artykuły zamieszczone w numerze zostały napisane przez przedstawicieli wiodących ośrodków akademickich z całej Polski.
Maciej Zaleśkiewicz podejmuje problematykę dotyczącą jednego z najbardziej skomplikowanych i doniosłych w skutkach zjawisk gospodarczych obserwowanych w ostatnich latach w Polsce – sporów sądowych prowadzonych przez banki i konsumentów jako strony umów walutowego kredytu hipotecznego. W wyniku krytycznej analizy zarysowującego się obecnie kierunku linii orzeczniczej autor artykułu formułuje rekomendację, zgodnie z którą w wydawanych przez sądy rozstrzygnięciach sporów powstałych na tle walutowych kredytów hipotecznych należy uwzględniać argumenty ekonomiczno-finansowe.
Monika Bekas opisuje z kolei zależność między modelem konsorcjum faktoringowego a płynnością finansową dużego przedsiębiorstwa. Zdaniem autorki konsorcjum pozwala dużemu przedsiębiorstwu na stabilne finansowanie transakcji handlowych i zakupowych oraz przejęcie pełnej kontroli nad zarządzaniem należnościami i zobowiązaniami, a także zapewnia dużą elastyczność w typowaniu odbiorców i dostawców faktoringu.
Celem opracowania Magdaleny Suskiej jest przedstawienie poziomu edukacji finansowej, kompetencji finansowych i włączenia finansowego w Polsce na tle innych krajów europejskich. Badanie uzupełnia analiza oferty dydaktycznej w zakresie edukacji finansowej na polskich uczelniach wyższych, ze szczególnym uwzględnieniem Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (SGH).
Czesław Martysz i Andrzej Nikołajczuk poruszają natomiast problem racjonalności finansowego wynagradzania sygnalistów. W podsumowaniu nakreślono rekomendacje wynikające z przeprowadzonego przez autorów badania ankietowego.
Przedmiotem artykułu Elwiry Ziółkowskiej jest analiza wybranych zagadnień dotyczących sztucznej inteligencji, a szczególnie jej wpływu na rynek finansowy, z uwzględnieniem szans, wyzwań oraz rekomendacji w zakresie stabilności, bezpieczeństwa i przejrzystości jej zastosowania.
Arkadiusz Zalewski przedstawił w swoim artykule analizę zależności między wartością kapitału intelektualnego, wskaźnikiem koncentracji właścicielskiej a wyceną giełdową przedsiębiorstw produkcyjnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW).
Celem artykułu Marka Chrzanowskiego jest z kolei zweryfikowanie prawdziwości tezy o dezintermediacji banków jako konsekwencji wprowadzenia pieniądza cyfrowego banku centralnego (CBDC) oraz ustalenie, jak można programować jego wpływ na dezintermediację banków.
Renata Małkowska i Magdalena Walczak omówiły wybrane działania legislacyjne inicjowane w ostatniej dekadzie na szczeblu unijnym w zakresie sprawozdawczości CSR. Zdaniem autorek mają one bezpośredni wpływ na kształt krajowego prawodawstwa.
W artykule Teresy Janickiej-Michalak i Katarzyny Kreczmańskiej-Gigol zostały zaprezentowane dwa instrumenty finansowe: weksel własny i weksel własny in blanco, występujące w postaci zmaterializowanej oraz dopuszczone do obrotu gospodarczego i finansowego na podstawie prawa wekslowego z 28 kwietnia 1936 r. Przedstawiona konstrukcja weksla własnego i weksla własnego niezupełnego, będących szczególnym rodzajem papierów wartościowych, ma służyć zwróceniu uwagi na postępującą na rynkach kapitałowych transformację cyfrową.
W ostatnim opracowaniu Monika Czerwonka, Joanna Siembida i Aleksandra Staniszewska dokonały przeglądu narzędzi ekonomii behawioralnej znajdujących zastosowanie w sytuacji zagrożenia nadzwyczajnym, nieoczekiwanym i wielkoskalowym kryzysem. Przedstawione w artykule przykłady dotyczą wykorzystania innowacji behawioralnych i zachowań stadnych w różnym kontekście, przez władze państw z różnych stron świata. Niniejszy przegląd może stanowić inspirację do wprowadzenia nowych rozwiązań, uwzględniających teorię impulsu oraz zachowań stadnych i altruistycznych jednostek.
Liczymy na to, iż kolejny zeszyt Studiów i Prac Kolegium Zarządzania i Finansów będzie
stanowić ciekawą lekturę zarówno dla pracowników naukowych, jak i praktyków życia gospodarczego, a zawarte w nim rekomendacje zostaną wykorzystane przez decydentów odpowiedzialnych za kształt polityki ekonomicznej w naszym kraju.
Życzymy Państwu przyjemnej lektury.
W imieniu Rady Naukowej
Joanna Wielgórska-Leszczyńska
Michał Matusewicz