Wprowadzający w błąd jednakowy poziom wskaźnika RRSO dla droższego kredytu w ratach równych i dla tańszego w ratach malejących

Abstrakt

Celem badania była analiza poziomu RRSO i wysokości kosztów odsetkowych w systemie spłaty kredytu w ratach równych i malejących w zależności od kwoty kredytu, długości okresu kredytowania i poziomu oprocentowania. Na podstawie analizy i krytyki aktów prawnych i nielicznej literatury przedmiotu oraz wyników porównawczej analizy case studies dokonano syntezy wniosków przy wykorzystaniu metody wnioskowania indukcyjnego. Przeprowadzona analiza jest przyczynkiem do wypełnienia luki w polskiej literaturze naukowej w obszarze wyliczania i porównywania kosztu kredytu – zagadnienia niezwykle ważnego dla bezpieczeństwa finansowego konsumentów w sytuacji postępującej dostępności kapitału i rosnącego zadłużenia Polaków. Przeprowadzone analiza case studies wykazała, że kredyt spłacany w ratach równych (czyli o wyższych odsetkach za cały okres kredytowania) ma identyczny poziom RRSO co ten sam kredyt, ale spłacany w ratach malejących (czyli o niższych łącznych odsetkach). Taki sam poziom RRSO sugeruje więc błędnie, że oba sposoby spłaty kredytu (w ratach równych i malejących) są dla kredytobiorcy jednakowo kosztowne, mimo że w przypadku spłaty w ratach równych łączne odsetki są o kilkadziesiąt procent wyższe niż przy ratach malejących. Neguje to przydatność RRSO do porównywania kosztu kredytu i potwierdza, że RRSO inaczej ukazuje koszt kredytu niż rozumie go każdy z nas. Analiza wykazała ponadto, że w przypadku kredytów w ratach malejących skala zawyżenia kosztu przez RRSO jest wysoka (sięga 100%) i większa niż dla rat równych oraz tym większa im krótszy okres kredytowania i wyższe oprocentowanie kredytu. Z kolei w przypadku kredytów w ratach równych skala zawyżenia kosztu przez RRSO sięga kilkudziesięciu procent i jest tym większa im dłuższy okres kredytowania i niższe oprocentowanie kredytu.