Model prodłużniczy i model prowierzycielski – porównanie skuteczności prawa upadłościowego
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Tło badawcze: Upadłość w postępowaniu sądowym od wielu lat interesuje badaczy. Poszukują oni czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które wpływają na skuteczność i efektywność postępowań upadłościowych, np. wpływ poziomu rozwoju kraju na efektywność postępowań upadłościowych, system zachęt do aktywnego udziału wierzycieli w postępowaniu upadłościowym w celu zwiększenia ich odzysku czy mechanizmy zachęcające do wcześniejszego składania wniosków o bankructwo. Na tle dotychczasowych badań zidentyfikowano lukę badawczą w zakresie wpływu modelu prawa upadłościowego (prodłużniczy / prowierzycielski) na efektywność wyliczanej stopy odzysku dla wierzycieli. Badania uzupełniają lukę poznawczą w Nowej Ekonomii Instytucjonalnej, biorąc na warsztat instytucje formalne w działaniu, tj. czy prawo upadłościowe spełnia w praktyce swoje cele.
Cel artykułu: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, który model odpowiada na oczekiwania interesariuszy – wierzycieli, którzy oczekują najwyższej możliwej stopy zwrotu. Polska jest przykładem kraju, w którym od 2016 r. nastąpiła zmiana modelu prawa upadłościowego z prowierzycielskiego na prodłużniczy.
Metody badawcze: Autorzy artykułu prowadzili stały monitoring skuteczności prawa upadłościowego w Polsce poprzez badanie postępowań upadłościowych prowadzonych w sądach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Badanie efektywności postępowań upadłościowych oparto na analizie akt postępowań upadłościowych prowadzonych w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Analizą objęto okres i) od 1 stycznia 2004 r. do
31 grudnia 2015 r., n = 150, akt w prowierzycielskim modelu postępowania upadłościowego oraz ii) od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2019 r., n = 66 akt, w prodłużniczym modelu postępowania upadłościowego. Analizy statystyczne przeprowadzono przy użyciu programu IBM SPSS Statistics, wersja 26. Zastosowano nieparametryczny test Kruskala–Wallisa H.
Rezultaty badania: Wyniki badania wskazują, że nowy prodłużniczy model postępowania upadłościowego, wprowadzony w Polsce po 31 grudnia 2015 r., jest mniej efektywny niż dotychczasowy prowierzycielski model. W modelu pro-wierzycielskim skuteczniej zarządza się interesami wierzycieli. Praktyka pokazuje, że częste zmiany prawa i modelu prawa upadłościowego nie sprzyjają jego skuteczności i efektywności. Wydaje się, że ważnym czynnikiem jest stabilizacja rozwiązań prawnych. Działania prawne powinny mieć na celu doskonalenie obowiązujących rozwiązań oraz ich utrwalenie w orzecznictwie. Niestety, w Polsce zarówno przedsiębiorcy, jak i obywatele, ze względu na komunistyczną przeszłość, nie ufają systemowi prawnemu, instytucjom formalnym ani innym ludziom [ESS, 2020]. Z tego powodu prodłużniczy model postępowania upadłościowego może mieć również negatywny wpływ na rozwój polskiej przedsiębiorczości w przyszłości. Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą, żadne wcześniejsze badania nie porównywały skuteczności prowierzycielskiego i prodłużniczego modelu postępowania upadłościowego w kraju postkomunistycznym, będącym w procesie transformacji, jakim jest Polska. Wykorzystane w analizie dane badawcze obejmujące 16 lat z lat 2004–2019 są unikalne w badaniach postępowań upadłościowych w gospodarkach posttransformacyjnych. Unikalny jest również zastosowany w badaniu zestaw wskaźników pokazujących skuteczność postępowań upadłościowych.
Downloads
Article Details
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Bibliografia
Adriaanse, J. A. A., Santen, B. P. A. & Wuisman, I. S. (2014b), European principles and best practices for insolvency office holders, Report II: A Comparative Analysis of Rules for Insolvency Office Holders in Eleven European Countries as a Means to Identify Room for Principles and Best Practices.
Altman, E. I., Rijken, H. A. (2011), Toward a bottom‐up approach to assessing sovereign default risk. Journal of Applied Corporate Finance, 23 (1), 20–31.
Altman, E. I. (1993), Corporate financial distress and bankruptcy. 2nd Edition, John Wiley & Sons, New York.
Armour, J. (2008), Codification and UK company law, in Association du Bicentenaire du Code de Commerce, ed., Bicentenaire du Code de Commerce 1807–2007: Les Actes des Colloques, 287–310. Paris: Dalloz.
Banasik, P., Morawska, S., Prusak, B., Woźniak – Jęchorek, B. (2019a), Sanctions and their role in preventing the appropriation of creditor’s property rights in bankruptcy proceedings – the theory of property rights. Economics and Business Review, Vol. 5 (19), No. 1, 93–113.
Banasik P., Kuczewska, J., Morawska, S., Prusak, B. (2019b), The role of stakeholders in cases where a debtor’s application for bankruptcy is rejected due to the ‘poverty’ of the insolvent estate – a case study from Poland, International Insolvency Law.
Blazy, R. Chopard, B., Fimayer, A., Guigoud, J.‑D. (2011), Employment preservation vs. creditors’repayment under BL: The French dilemma?. International Review of Law and Economics. 31 (2), 126–141.
Blazy, R., Boughanmi, A., Chopard, B., & Letaief, A. (2018a), Analyse économique du droit de la faillite: les dix fonctions des procédures collectives. Revue d’Economie Financière, no. 1, 117–160.
Blazy, R., Chopard, B., & Nigam, N. (2013), Building legal indexes to explain recovery rates: an analysis of the French and English bankruptcy codes. J Bank Financ, 37 (6), 1936–1959.
Blazy, R., Nigam, N. (2019), Corporate insolvency procedures in England: the uneasy case for liquidations. Eur J Law Econ, 47, 89–123.
Blazy, R., Petey, J., & Weill, L. (2018b), Serving the creditors after insolvency filings: from value creation to value distribution. Eur J Law Econ, 45 (2), 331–375.
Blazy, R., Stef, N. (2020), Bankruptcy procedures in the post-transition economies. Eur J Law Econ 50, 7–64.
Bris, A., Welch, I., Zhu, N. (2006), The Costs of Bankruptcy: Chapter 7 Liquidation versus Chapter 11 Reorganization. The Journal of Finance, 61 (3), 1253–1303.
Camacho-Miñano, M.‑M., Pascual-Ezama, D., & Urquía-Grande, E. (2013), On the efficiency of BL: empirical evidence in Spain. International Insolvency Review, 22 (3), 171–187.
Cepec, J. (2014), Corporate insolvency law – a necessity of market economy, lessons from history and Slovenia. Acta Histriae, 22 (3), 765–790.
Cepec, J., & Kovac, M. (2016), Carrots and sticks as incentive mechanisms for the optimal initiation of insolvency proceedings, DANUBE: Law, Economics and Social Issues Review, 7 (2), 79–103.
Cepec, J., Grajzl, P., (2020), Debt-to-equity conversion in bankruptcy reorganization and postbankruptcy firm survival. International Review of Law and Economics 61.
Claessens, S., Klapper, L. F. (2005), Bankruptcy around the world: Explanations of its relative use. American Law and Economics Review, 7 (1), 253–283.
Couwenberg, O., de Jong, A. (2008), Costs and recovery rates in the Dutch liquidation-based bankruptcy system. Eur J Law Econ, 26 (2), 105–127.
Danovi, A., Riva, P., Azzola, M. (2016), Avoiding bankruptcy in Italy: preventive arrangement with creditors. In S. Grima, F. Bezzina, I. Ramãnova, & R. Rupeika-Apoga (Eds.), Contemporary Issues in Finance: Current Challenges from across Europe. Bingley: Emerald, 77–94.
Davydenko, S., & Franks, J. (2008), Do bankruptcy codes matter? A study of defaults in France, Germany, and the U. K. Journal of Finance, 63 (2), 565–608.
Djankov, S., Hart, O., Mc Liesh, C., & Shleifer, A. (2008), Debt enforcement around the World. Journal of Political Economy, 116 (6), 1105–1149.
Djankov, S., Hart, O., McLiesh, C., & Shleifer, A. (2008), Debt enforcement around the world.
Journal of Political Economy, 116 (6), 1105–1150. European Social Survey (2020).
Frouté, P. (2007), Theoretical foundation for a debtor friendly bankruptcy law in favour of creditors. Eur J Law Econ 24, 201–214.
García-Posada, M., & Mora-Sanguinetti, J. S. (2014), Are there alternatives to bankruptcy? A study of small business distress in Spain. SERIEs, 5 (2–3), 287–332.
Grunert, J., Weber, M. (2009), Recovery rates of commercial lending: Empirical evidence for German companies. J Bank Financ, 33 (3), 505–513.
Hart, O. (2006), Different approaches to bankruptcy, CESifo DICE Report, Institut für Wirtschaftsforschung an der Universität München, München, 4 (1), 3–8.
Jiang, W., Li, K., Wang, W., (2012), Hedge funds and chapter 11. Journal of Finance 67, 513–560.
Kaiser, K. (1996), European bankruptcy laws: implications for corporations facing financial distress, Financial Management, 25 (3), 461–484.
Kokorin, I. (2020), Conflicts of interest, intra‐group financing and procedural coordination of group insolvencies. Int Insolv Rev.; 29: 32–60.
Kruczalak-Jankowska, J., Maśnicka, M., Machnikowska, A. (2020), The relation between duration of insolvency proceedings and their efficiency (with a particular emphasis on Polish experiences). International Insolvency Review, 1–14.
Liu, X., Miao, M., Liu, R. (2020), Litigation and corporate risk taking: Evidence from Chinese listed _rms. International Review of Law and Economics 61, 105879. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0144818819300997
López Gutiérrez, C., García Olalla, M., Torre Olmo, B. (2009), The influence of bankruptcy law on equity value of financially distressed firms: a European comparative analysis. Int. Rev. Law Econ, 29 (3).
Marciano, A., Melcarne, A., Ramello, G. B. (2019), The economic importance of judicial institutions, their performance and the proper way to measure them. Journal of Institutional Economics 15, 81–98.
Mruk, E., Aguiar-Díaz, I., Ruiz-Mallorquí, M. V. (2019), Use of formal insolvency procedure and judicial efficiency in Spain. Eur J Law Econ 47, 435–470.
Ponticelli, J., & Alencar, L. S. (2016), Court enforcement, bank loans, and firm investment: Evidence from a bankruptcy reform in Brazil. The Quarterly Journal of Economics, 131 (3), 1365–1413.
Ravid, S. A., Sundgren, S. (1998), The comparative efficiency of small-firm bankruptcies: a study of the US and Finnish bankruptcy codes. Financial Management. Financial Management Association, vol. 27 (4), Winter, 28–40.
Smrčka, L., Arltová, M. Schönfeld, J. (2017), Quality of insolvency proceedings in selected countries – analysis focused on recovery Rates, Costs and Duration. Administratie si Management Public, (28), 116–132.
Smrčka, L., Schönfeld, J., Arltová, M., Plaček, J. (2014), The significance of insolvency statistics and the regression analysis thereof – the example of the Czech Republic. WSEAS Transactions on Business and Economics, 11, 227–241.
Staszkiewicz, P., & Morawska, S. (2019), The efficiency of bankruptcy law: evidence of creditor protection in Poland. Eur J Law Econ, 48, 365–383. Sundgren, S. (1998), Does a Reorganization Law Improve the Efficiency of the Insolvency Law?
The Finnish Experience. Eur J Law Econ, 6, 177–198.
Thorburn, K. S. (2000), Bankruptcy auctions: costs, debt recovery, and firm survival. Journal of Financial Economics, 58 (3), 337–368.
Wessels, B. (2017), Cross-Border Insolvency Law in Europe: Present Status and Future Prospects. Potchefstroom Electronic Law Journal, 11 (1), 67–102.