Straty i marnotrawstwo żywności w aspekcie bezpieczeństwa żywnościowego
Article Sidebar
-
straty żywności, marnotrawstwo żywności, bezpieczeństwo żywnościowe, brak bezpieczeństwa żywnościowego, cele zrównoważonego rozwoju, UE, Polska
Abstrakt
Artykuł dotyczy strat i marnotrawstwa żywności – globalnego problemu przejawiającego się wzdłuż całego łańcucha rolno-żywnościowego. Straty i marnotrawstwo żywności w czasie pogłębiającego się światowego kryzysu żywnościowego, spowodowanego obecną sytuacją geopolityczną i pandemią COVID-19, przyczyniają się do braku bezpieczeństwa żywnościowego. Niedobór żywności jest ogromnym problemem dla milionów ludzi głodujących na świecie, zwłaszcza w krajach rozwijających się na kontynencie afrykańskim i azjatyckim. Całkowita ilość zmarnotrawionej żywności w krajach Unii Europejskiej w 2020 r. to prawie 57 mln ton. W Polsce marnuje się 4,8 mln ton żywności rocznie, a jednocześnie w skrajnym ubóstwie żyje około 1,6 mln osób. Straty i marnotrawstwo żywności mają również ogromny wpływ na zasoby naturalne, różnorodność biologiczną, środowisko przyrodnicze, gospodarkę i zrównoważony rozwój, zagrażając tym samym bezpieczeństwu żywnościowemu. Problem ten znalazł odzwierciedlenie w Strategiach unijnych i Celach Zrównoważonego Rozwoju Agendy 2030. Ograniczenie strat i marnotrawstwa żywności przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego na świecie i jednocześnie zmniejszy presję na środowisko przyrodnicze.
Full Text
Bibliografia
Banki Żywności (2022), Raport Federacji Polskich Banków Żywności 2022, Warszawa.
Banki Żywności (2019), Nie marnuj jedzenia 2019, Warszawa.
Decyzja delegowana Komisji (UE) 2019/1597 z dnia 3 maja 2019 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w odniesieniu do wspólnej metody i minimalnych wymagań jakościowych dla jednolitego pomiaru poziomów odpadów żywności (Dz.U. L 248 z 27.9.2019).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów.
EUROSTAT (2022a), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_mdes03/default/table-?lang=en (dostęp: 20.12.2022).
EUROSTAT (2022b), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/env_wasfw/default/table-?lang=en (dostęp: 15.01.2023).
EUROSTAT Statistics Explained (2022), https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Food_waste_and_food_waste_prevention_estimates#Amounts_of_food_waste_at_EU_level (dostęp: 26.10.2022).
FAO (2022), SDG indicator metadata, https://unstats.un.org/sdgs/metadata/files/Metadata-12–03-01A.pdf (dostęp: 22.11.2022).
FAO (2011), Global food losses and food waste – Extent, causes and prevention, Rome.
FAO, IFAD, UNICEF, WFP, WHO (2022), The State of Food Security and Nutrition in the World 2022. Repurposing food and agricultural policies to make healthy diets more affordable, Rome, FAO.
FAO (2019), The State of Food and Agriculture 2019. Moving Forward on Food Loss and Waste Reduction, Rome.
GUS (2023), Oficjalne statystyki SDG – wskaźniki dla celów globalnych, Warszawa, https://sdg.gov.pl/assets/pdf/pl/2–1–2.pdf (dostęp: 23.01.2023).
GUS (2021), Ubóstwo w Polsce w latach 2019 i 2020, Warszawa.
HLPE (2014), Food losses and waste in the context of sustainable food systems. A report by the High Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition of the Committee on World Food Security, Rome.
Holt-Giménez E., Shattuck A., Altieri M., Herren H., Gliessman S. (2012), We Already Grow Enough Food for 10 Billion People … and Still Can’t End Hunger, “Journal of Sustainable Agriculture”, Vol. 36, Issue 6, pp. 595–598.
Komisja Europejska (2020), Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, Bruksela.
KOWR (2021), Strategia racjonalizacji strat i ograniczania marnotrawstwa żywności, Warszawa, https://bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/strategie_plany_programy/Krajowy_program_ zapobiegania_powstawania_odpadow.pdf (dostęp: 23.09.2022).
Krajowy program zapobiegania powstawaniu odpadów (2014), Warszawa, https://bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/strategie_plany_programy/Krajowy_program_ zapobiegania_powstawania_odpadow.pdf (dostęp: 23.01.2023).
Kwasek M. (red.), Borowski M., Kowalewska M., Obiedzińska A. (2016), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym [37]. Analiza strat i marnotrawstwa żywności na świecie i w Polsce, Monografie Programu Wieloletniego, nr 44, IERiGŻ PIB, Warszawa.
Munesue Y., Masui T., Fushima T. (2015), The effects of reducing food losses and food waste on global food insecurity, natural resources, and greenhouse gas emissions, “Environmental Economics and Policy Studies” 17, pp. 43–77.
Parfitt J., Barthel M., Macnaughton S. (2010), Food waste within food supply chains: quantification and potential for change to 2050, “Philosophical Transactions of the Royal Society B. Biological Sciences”, Vol. 365, pp. 3065–3081.
Rada Unii Europejskiej (2016), Marnotrawienie żywności i straty żywności – konkluzje Rady (28 czerwiec 2016 r.), Bruksela.
Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002).
Szarfenberg R. (2022), Poverty Watch 2022. Monitoring ubóstwa finansowego i polityki społecznej przeciw ubóstwu w Polsce 2021–2022, Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu, Warszawa.
UNEP (2021), Food Waste Index Report 2021, Nairobi.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności [Dz.U. 2019, poz. 1680].
https://www.census.gov/ (dostęp: 31.01.2023).
https://www.fao.org/sustainable-development-goals/indicators/12.3.1/en/ (dostęp: 20.10.2022).
https://www.fao.org/platform-food-loss-waste/flw-data/user-guide/en/ (dostęp: 15.09.2022).
Autor
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.